بررسی تنوع مورفولوژیکی و فنولوژیکی برخی از ارقام وارداتی سویا با استفاده از روش تجزیه به عامل ها

این پژوهش به منظور گروه بندی و ارزیابی 124 ژنوتیپ مختلف سویا با گروه رسیدگی متفاوت از نظر صفات ریخت شناسی و فنولوژیکی به صورت طرح آگمنت با 4 رقم شاهد تلار، ساری، ویلیامز و سحر در 6 بلوک در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع کلا-مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منایع طبیعی استان مازندران اجرا شد. هر ژنوتیپ در یک خط 3 متری با فاصله ردیف 60 سانتی متر و فاصله بین دو بوته 5- 3 سانتی مترکاشته شد. نتایج تجزیه به مولفه ها نشان داد که 4 مولفه مجموعا 70/080 درصد از تغییرات داده ها را توجیه کردند. نتایج حاصل از بای پلات نشان داد که اکثر صفات مربوط به عملکرد، اجزای عملکرد و صفات فنولوژیکی به جز درصد پروتئین در دو ناحیه قرار گرفتند که از این طریق می توان به منظور اصلاح ژنوتیپ ها از طریق صفات مد نظر اقدام کرد. به علاوه بر اساس نتایج تجزیه کلاستر حاصل از صفات مرتبط با مولفه های اول و دوم، ژنوتیپ های سویا مورد مطالعه در 2 گروه دسته بندی شدند که گروه اول و دوم شامل ژنوتیپ هایی با گروه رسیدگی زودرس، میزان روغن بالا و اجزای عملکرد و میزان پروتئین پایین و گروه 3 با تیپ رسیدگی دیررس، میزان روغن پایین و اجزای عملکرد و میزان پروتئین بالا بود. به طور کلی بر اساس تنوع صفات موجود در کلکسیون مورد مطالعه و با توجه به هدف تحقیق، می توان از ارقام سویا مورد مطالعه در برنامه های اصلاحی استفاده کرد.