استفاده از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (SIIG) به منظور گزینش هیبریدهای جدید آفتابگردان با عملکرد بالا و خصوصیات زراعی مطلوب

تولید ارقام هیبرید پرمحصول آفتابگردان از اهداف اصلی برنامه های به نژادی این گیاه می باشد. بنابراین انتخاب هیبریدهای پرمحصول در این گیاه از اهمیت بالایی برخوردار است. در این راستا تعداد 24 هیبرید جدید آفتابگردان به همراه رقم گلسا در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان در قالب طرح لاتیس ساده (5×5) با دو تکرار طی سال زراعی 1399 مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این تحقیق به منظور گزینش هیبریدهای جدید آفتابگردان و مطالعه روابط میان صفات از روش شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (SIIG) و تجزیه به عامل ها استفاده شد. بر اساس شاخص SIIG، ژنوتیپ های G5، G10، G2، G12، G3 و G19 با مقدار SIIG بیشتر (به ترتیب 0/747، 0/689، 0/660، 0/641، 0/640 و 0/572) جزء ژنوتیپ های برتر بودند. از طرفی ژنوتیپ های G23، G15، G24، G25 و G18 با مقدار SIIG کمتر (به ترتیب 0/233، 0/264، 0/277، 0/278 و0/285) جزء ژنوتیپ های ضعیف از نظر اکثریت صفات مورد بررسی بودند. ژنوتیپ های G5، G19، G2، G10، G3، G9 و G11 با داشتن مقدار SIIG بالا و همچنین عملکرد دانه بالاتر از میانگین به عنوان ژنوتیپ های برتر از نظر عملکرد دانه و سایر صفات زراعی شناخته شدند و می توان از آن ها برای انجام آزمایشات بیشتر از جمله آزمایشات سازگاری در مناطق گرم مرطوب استفاده نمود. همچنین نتایج تجزیه به عامل ها نشان دهنده ارتباط مثبت صفات قطر ساقه، قطر طبق و تعداد دانه در طبق با عملکرد دانه بود. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که صفات قطر ساقه، قطر طبق و تعداد دانه در طبق می توانند به عنوان شاخص های مناسب در برنامه های اصلاحی برای انتخاب ژنوتیپ های با عملکرد بالا در آفتابگردان مورد استفاده قرار گیرند.