اثر غنی سازی گندم با استفاده از محلول پاشی روی و آهن بر صفات کیفی و کمی در مراحل مختلف رشدی

عناصر روی (Zn) و آهن Fe)) از ریز مغذی های مهم در رشد گیاه هستند و کمبود آن در گیاهان بویژه غلات یک مشکل بزرگ تغذیه ای در دنیا به حساب می آید. به منظور مطالعه تاثیر محلول پاشی عناصر روی و آهن بر صفات کیفی و عملکرد دانه گندم دیم آسمان، آزمایشی در سال زراعی  99-1398 در مرکز تحقیقات کشاورزی گنبدکاوس به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل: محلول پاشی عنصر روی با غلظت دو در هزار و عنصر آهن با غلظت سه در هزار در چهار سطح (محلول پاشی آهن و روی و مصرف توام روی و آهن و آب خالص (شاهد) و زمان محلول پاشی در سه سطح (پنجه دهی، ساقه دهی و پرشدن دانه) در نظر گرفته شد. در این بررسی صفات عملکرد دانه، غلظت روی و آهن دانه و مقدار پروتئین دانه و میزان رنگیزه های فتوسنتزی برگ مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که محلول پاشی اثر معنی داری بر صفات مورد ارزیابی به استثناء نسبت کلروفیل a/b داشت. همچنین زمان محلول پاشی نیز تفاوت معنی داری بر صفات پروتئین دانه، غلظت آهن و روی دانه، میزان کلروفیل a و کاروتنویید داشت. تیمارهای محلول پاشی (روی، آهن و توام روی و آهن) سبب افزایش معنی دار غلظت روی و آهن در دانه و پروتئین دانه و عملکرد دانه در مقایسه با تیمار شاهد شدند. به طورکلی محلول پاشی روی و آهن به ترتیب سبب افزایش غلظت روی (39/85 درصد) و غلظت آهن (89/43 درصد) دانه نسبت به شرایط شاهد گردید، و بیشترین و کمترین پروتئین دانه به ترتیب با 11/45 درصد و 7/87 درصد مربوط به تیمار توام روی و آهن و شاهد بود. محلول پاشی توام روی و آهن منجر به افزایش 48/42 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با شاهد گردید. اثر متقابل تیمارهای محلول پاشی × زمان محلول پاشی نشان داد که بیشترین مقدار عملکرد دانه با کاربرد تیمار همزمان روی و آهن در مراحل پرشدن دانه و ساقه دهی به ترتیب با میانگین های 8625 و 8600 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در مجموع می توان چنین استنباط نمود که کاربرد روی و آهن سبب افزایش غلظت عناصر غذایی و عملکرد دانه گندم دیم در شرایط اقلیمی منطقه گردید.