تجزیه مسیر اثر متقابل ژنوتیپ× محیط و بررسی پایداری عملکرد لاین های امیدبخش جو در اقلیم گرم

ارزیابی ژنوتیپ ها در چندین محیط پیش شرط توسعه ژنوتیپ های پایدار و برتر برای تولید پایدار جو در شرایط مختلف محیطی است. به منظور بررسی پایداری عملکرد و تعیین سهم صفات مختلف مورفو-فنولوژیک در اثر متقابل ژنوتیپ× محیط در لاین های جو، 17 لاین امیدبخش جو همراه با سه شاهد شامل ارقام نیمروز/صحرا و اکسین و لاین WB-94-3 در طی دو سال زارعی 98 -1396 در پنج ایستگاه منطقه گرم کشور شامل ایستگاه های اهواز، داراب، زابل، گنبد و مغان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه پایداری با استفاده از روش های مختلف ناپارامتری انجام شد و نتایج آماره های ناپارامتری با استفاده از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (SIIG) ادغام شدند. داده  های مورفو-فنولوژیک با استفاده از مدل تجزیه مسیر که از یک اثر اصلی و چهار اثر ضربی تشکیل شده است، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. زمان گل دهی (X1) ، زمان رسیدگی (X2) ، ارتفاع بوته (X3) و وزن هزار دانه (X4) به عنوان صفات متوالی برای توجیه عملکرد دانه (Y) در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس عملکرد دانه با استفاده از روش های پارامتری و ناپارامتری نشان داد که اثر ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل ژنوتیپ× محیط در سطح احتمال یک درصد معنی دار است. براساس بیشتر روش های ناپارامتری (شاخص SIIG) ژنوتیپ های شماره ی G10، G18، G19، G16 و G15 جزء ژنوتیپ های پایدار با عملکرد دانه بالاتر از متوسط کل بودند. همبستگی مثبت شاخص SIIG با اجزاء ژنوتیپی تعداد روز تا گل دهی (V1) و وزن هزار دانه (V4) نشان داد که وزن هزار دانه و تعداد روز تا گل دهی نقش اصلی را در اثر متقابل ژنوتیپ× محیط جو در مناطق گرم دارند.