مردم نگاری سیاسی احزاب سیاسی ایران بررسی موردی احزاب سیاسی شهرستان فسا

تاریخچه احزاب در جهان و ایران نشان می دهد که حزب پدیده ای مدرن است و قدمت آن در جهان به کمتر از یک قرن می رسد. در ایران نیز مستندات قانونی برای شکل گیری احزاب را می توان پس از انقلاب مشروطیت، در اصل 21 قانون مشروطیت و به صورت صریح در اصل 26 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران یافت؛ بنابراین با توجه به قدمت احزاب اکنون می توان ساختار، مشروعیت و سیاست ورزی احزاب در ایران را از نظر جامعه شناختی و انسان شناختی بررسی کرد. تحلیل های جامعه شناختی احزاب در ایران، تحلیل های کلان نگر، بزرگ دامنه، نظریه محور و کمی گرا بوده و مطالعه و تحلیل احزاب سیاسی در سطح تحلیل خرد و با تکیه بر مطالعه میدانی به طور جدی مدنظر نبوده است. در پژوهش حاضر، با استفاده از مصاحبه های مردم نگارانه، منطق اجراگری و سیاست ورزی فعالیت احزاب سیاسی در شهرستان کوچک فسا بازتوصیف و تحلیل شد. این مقاله با تمرکز بر چگونگی تشکیل حزب در شهرستان، وضعیت مشروعیت و نهادینگی، شکل حضور آن ها در انتخابات، مسئله آموزش و تقابل آن ها با دیگر نیروها مانند نهاد قدرتمند قومیت صورت گرفته است. نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد که چگونه حدود امکانات و همچنین ویژگی های نهادی، فردی و ساختاری در بستر خاص شهرستان فسا سبب انقطاع مردم و احزاب شده است. این تحلیل که مبتنی بر مصاحبه با کنشگران احزاب سیاسی است، درک آن ها را در مقام یک «متخصص» درنظر آورده است. این متخصصان با مفصل بندی ای که از فهم خود نشان می دهند، هستی خاص و روابط جهت دهنده به آنچه را که در این میدان «حزب» نامیده می شود، روشن می کنند. این پژوهش با تحلیل و نشان دادن رویکرد هیرارشی احزاب، وابستگی آن ها به مرکزیت و نقش آن ها در واسطه گری میان مردم و حکومت و تزریق ارزش های حاکمیت بین توده مردم نشان می دهد که ناتوانی احزاب در انجام کارکردهای حزبی خود و تزریق ارزش ها در توده مردم چگونه سبب شکاف بین مردم و حاکمیت می شود.