شبیه سازی تاثیر رژیم های رطوبتی بر رشد و عملکرد ذرت (Zea mays) در منطقه کرمانشاه توسط مدل CERES-Maize

یکی از ابزارهای معتبر جهت مطالعه اثرات مدیریت بر تولیدات کشاورزی استفاده از مدل های رشد گیاهان زراعی است. به منظور تعیین اثر سطوح مختلف آبیاری بر رشد و تولید ارقام ذرت دانه ای و اعتبار سنجی مدل CERES-Maize، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رازی طی سال زراعی 97-1396 اجرا گردید. فاکتور اصلی سه سطح آبیاری (تامین 130، 100 و 70 درصد نیاز آبی) و فاکتور فرعی سه رقم ذرت (SC704, Simon, BC678) بود. صفات مورد ارزیابی شامل مراحل نمو فنولوژیک، شاخص سطح برگ، وزن خشک کل، عملکرد دانه ذرت و تبخیر و تعرق روزانه بود. نتایج ارزیابی مدل نشان داد که مقادیر nRMSE ارقام SC704، Simon و BC678 برای روز تا گرده افشانی به ترتیب 2/8، 1/7 و 1/9 درصد، برای روز تا رسیدن فیزیولوژیک 4/2، 4 و 4/6 درصد، برای وزن خشک کل 9/6، 7/0 و 13/4 درصد و برای عملکرد دانه 12/9، 5/2 و 6/1 درصد میانگین مقادیر مشاهده شده بود. میزان جذر میانگین مربعات خطا نرمال شده برای تبخیر و تعرق از 12/9 تا 35/5 درصد میانگین مشاهدات بود. با کاهش محتوای آب قابل دسترس گیاه در تیمار کم آبیاری در مقایسه با تیمارهای دیگر آبیاری، میزان تبخیر و تعرق تجمعی شبیه سازی شده به تدریج از تبخیر و تعرق اندازه گیری شده فاصله گرفت، به طوری که در تیمار تنش کمبود آب مدل میزان تبخیر و تعرق را بیشتر از شرایط مزرعه پیش بینی نمود. به طور کلی نتایج ارزیابی ها مشخص کرد که مدل CERES-Maize قادر است واکنش رشد و عملکرد ارقام ذرت را در شرایط رطوبتی مختلف خاک با دقت مناسبی پیش بینی کند و می توان از آن برای ارزیابی تاثیر رژیم های مختلف آبیاری در مزارع ذرت استفاده نمود.