ارزیابی ریسک فروش نفت به روپیه، یوان و یورو مطالعه موردی درآمدهای نفت ایران

وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی، شرایط را برای اعمال تحریم شدید‏تر فراهم کرده است. یکی از راه‏هایی که برای رفع محدودیت‏های حاصل از تحریم مطرح شده، دریافت درآمدهای نفتی بر حسب پولی غیر از دلار است. در همین راستا، پژوهش حاضر، به ارزیابی ریسک جایگزین کردن پول ملی دریافت‏کنندگان نفت ایران به جای دلار می‏پردازد. یوان و روپیه برای دوره زمانی 2019:05-1990:01 و یورو برای دوره زمانی 2019:05-1999:01 با روش‏های خودتوضیح جمعی میانگین متحرک (ARIMA) و خودتوضیح آستانه‏ای (SETAR) مدل‏سازی شده و سپس، سود و زیان این راهکار برای دوره زمانی 2019:06 تا 2021:12 بر اساس درآمد صادرات نفت ایران به چین، هند و اروپا محاسبه شد. نتایج پیش‏بینی‎ها، حاکی از این است که به دلیل تقویت ارزش دلار در صورت عدم پوشش ریسک، راهکار فروش نفت به چین و هند و دریافت پول ملی آنها موجب زیانی به اندازه 5 تا 23 درصد ارزش صادراتی نفت ایران به این دو کشور خواهد شد که قابل توجه است. پس اولا، می باید با دیپلماسی مناسب، امکان این فراهم شود که ریسک کاهش ارزش پول ملی واردکنندگان نفت ایران، در قراردادهای فروش نفت، لحاظ شود. ثانیا، به عنوان نمونه، نشان داده شد که تصمیمات سیاسی، تا چه اندازه می‏تواند آثار اقتصادی به همراه داشته باشد. بنابراین انتظار می‏رود، ملاحظات اقتصادی به طور جدی و شفاف در فرایند تصمیم گیری سیاسی، مدنظر قرار گیرد.