تعیین قیمت آب کشاورزی بر اساس معیارهای توسعه پایدار (مطالعه موردی: شبکه آبیاری قزوین)

انتخاب قیمت مناسب برای آب کشاورزی و بررسی آثار بین ‏بخشی اقتصادی، اجتماعی و زیست‏ محیطی ناشی از آن، به‏ عنوان یکی از ابزارهای مهم اقتصادی در بخش کشاورزی برای مدیریت تقاضای آب در شرایط فعلی کشور به شمار می‏رود. به همین منظور، پژوهش حاضر اقدام به برآورد قیمت آب کشاورزی و بررسی تاثیرات بین‏ بخشی آن بر اساس معیارهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‏ محیطی در شبکه آبیاری قزوین کرده است. ابتدا شرایط موجود اقتصاد کشاورزی در محدوده شبکه و توسط مدل اقتصادی برنامه ‏ریزی ریاضی مثبت، توسط نرم ‏افزار GAMS، شبیه‏ سازی‏ شده و واکنش‏های احتمالی کشاورزان به سناریوهای قیمتی منتخب و آثار بین بخشی آنها آزمایش شد. درنهایت، از درجه اهمیت و رتبه‏ بندی آثار شاخص‏های اقتصادی، اجتماعی و زیست‏محیطی، توسط فرایند تاپسیس، برای دستیابی به قیمت مناسب و کارای آب در شبکه آبیاری یادشده بهره برده شد. نتایج نشان داد حداکثر و حداقل ارزش اقتصادی آب در شبکه آبیاری به ترتیب مربوط به محصولات زراعی کلزا و یونجه است که به ترتیب برابر 3142 و 2177 ریال بر متر مکعب است. همچنین، متوسط ارزش اقتصادی آب در این شبکه 2731 ریال بر متر مکعب برآورد شد. نتایج سناریوهای قیمتی آب توسط مدل اقتصادی نشان داد افزایش قیمت آب آبیاری باعث کاهش سود ناخالص محصولات زراعی در شبکه آبیاری می شود. همچنین، اعمال سناریوهای قیمتی منجر به افزایش بیکاری در منطقه مطالعاتی می‏شود. در نتیجه، قیمت ‏های 2490 و2731 به عنوان دو قیمت مناسب در شبکه آبیاری تعیین شد. در واقع، قیمت‏های بیشتر به عنوان بهترین قیمت‏ها انتخاب شدند.