مقایسه اثربخشی «درمان مبتنی بر دلبستگی» و «رفتاردرمانی مناظره ای» بر سبک های پاسخ به غذا و ولع غذا در دختران نوجوان مبتلا به چاقی

چاقی از مهم ترین مشکلات بشری است که سلامتی جسمی و روانی را به خطر می اندازد. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی "درمان مبتنی بر دلبستگی" و "رفتاردرمانی مناظره ای" بر سبک های پاسخ به غذا و ولع غذا دختران نوجوان مبتلا به چاقی بود.

روش پژوهش نیمه تجربی از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره متوسطه اول شهر ساری در سال تحصیلی 99-1398 بودند. نمونه پژوهش شامل 36 دختر نوجوان مبتلا به چاقی بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و به روش تصادفی ساده در 3 گروه شامل، گروه اول تحت "درمان مبتنی بر دلبستگی"،  گروه دوم تحت "رفتاردرمانی مناظره ای" و پیگیری (2ماهه) و گروه کنترل قرار گرفتند. جمع آوری داده ها به وسیله پرسشنامه جمعیت شناختی، "مقیاس سبک های پاسخ به غذا" (Food Response Styles Scale) و "پرسشنامه ولع غذا"، (Food-Cravings Questionnaire) انجام شد. روایی ابزارها سنجیده نشده و به پژوهش های پیشین اکتفا شد و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ بررسی شد. هر 2 گروه مداخله، آموزش در 10 جلسه (90 دقیقه ای) دریافت کردند. داده ها در نرم افزار آماری اس پی اس اس نسخه 23 تحلیل شد.

هر 2 روش درمانی در سبک های پاسخ به غذا و ولع غذا با اثربخشی معناداری همراه بودند (01/0>P). همچنین نتایج نشان داد که "رفتاردرمانی مناظره ای" در مقایسه با "درمان مبتنی بر دلبستگی" در سبک های پاسخ  به غذا و ولع غذا اثربخشی بیشتری داشته است. نتایج پیگیری 2 ماه مداخله نشان دهنده ثبات درمان می باشد (01/0>P).

هر 2  روش "درمان مبتنی بر دلبستگی" و "رفتاردرمانی مناظره ای" بر سبک های پاسخ به غذا و ولع غذا در دختران نوجوان مبتلا به چاقی موثر می باشند. لذا پیشنهاد می شود روش های فوق در مراکز درمانی غدد و چاقی برای نوجوانان مبتلا به چاقی استفاده شود.