بررسی روند رخدادهای حدی بارشی استان خراسان جنوبی در اثر گرمایش جهانی (بازه اقلیمی: 1989-2018)

تغییر اقلیم و روند افزایشی دمای کره زمین بر چگونگی رفتار رخدادهای حدی بارش و دما در مقیاس محلی و منطقه ای در اکثر نقاط کره زمین تاثیر گذاشته است. پاسخ این تاثیر، تغییراتی در فرکانس و شدت وقوع رخدادهای حدی بارشی در بیشتر مناطق دنیا است. به دلیل اثر مستقیم این رخداد ها بر منابع آبی کره زمین، مطالعه هر چه دقیق تر هر گونه تغییر رفتاری در این رخدادها در صدر اول مطالعات محققان علوم آب و هواشناسی قرار دارد. در این پژوهش داده های روزانه بارش 6 ایستگاه سینوپتیک فعال در استان خراسان جنوبی برای دوره 30ساله 1989-2018 مورد استفاده قرار گرفت. داده های سری های زمانی بارش پس از کنترل کیفیت، از نظر همگنی و یافتن نقاط شکست احتمالی، مورد آزمون قرار گرفت. در ادامه 11 شاخص حدی بارشی شامل 6 شاخص شدتی و 5 شاخص مدتی برای هریک از این ایستگاه ها محاسبه شد. سپس روندهای مشاهده شده در رخدادهای حدی بارشی تعیین شد و نهایتا برای بررسی تاثیر تغییر اقلیم، معناداری روند در شاخص ها به کمک آزمون من-کندال سنجیده شد. نتایج نشان داد در اکثر شاخص ها، روند کاهشی وجود دارد که مقدار این روند در شاخص های RX1day و RX5day (در بیرجند و نهبندان)،  R30mm (فردوس و نهبندان)، R10mm (بیرجند، نهبندان و بشرویه) و PRCPTOT (برای تمامی ایستگاه ها)؛ از لحاظ آماری معنادار است. علی رغم کاهش برای R20mm، SDII و R95p (بجز بشرویه در برخی شاخص ها)؛ رفتار این شاخص ها در هیچ کدام از ایستگاه ها معنادار نیست و در سایر شاخص ها روند کاهشی معنادار فقط در یک ایستگاه مشاهده شده است. در مجموع با  محاسبه روند رخدادهای حدی بارشی در ایستگاه های خراسان جنوبی، شاهد کاهش چشمگیر و معناداری در بارش سالانه در کل سطح استان و روزهایی با بارش بیشتر از 10 میلی متر، بیشترین مقدار بارش 1 روزه و نیز 5 روزه در نیمه شرقی استان در اثر تغییر اقلیم هستیم که لزوم مدیریت و برنامه ریزی هر چه بیشتر در جهت استفاده بهینه از منابع آبی موجود را می طلبد.