تاثیر سطوح آبیاری و تاریخ کاشت بر برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیک بیوماس رویشی و عملکرد مرزه (Satureja hortensis)

به منظور تعیین سطوح آبیاری و تاریخ کاشت مناسب گیاه مرزه، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در بیرجند به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سطوح آبیاری به عنوان عامل اصلی (100، 75، 50 و 25 درصد تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و تاریخ کاشت (26 اسفند، 21 فروردین و 15 اردیبهشت) به عنوان عامل فرعی بودند. کاهش میزان آب آبیاری تا 50 درصد تبخیر از تشتک تاثیر معنی داری بر اغلب صفات مورد مطالعه نداشت، اما در تیمار 25 درصد تبخیر از تشتک تعداد شاخه جانبی، عملکرد دانه، عملکرد زیست توده و شاخص برداشت نسبت به تیمار 100 درصد تبخیر از تشتک کاهش یافت. تاریخ کاشت های 26 اسفند و 21 فروردین از لحاظ اغلب صفات مورد مطالعه تفاوت آماری معنی داری نداشتند، اما تاخیر در کاشت به 15 اردیبهشت موجب کاهش ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، میزان انتقال مجدد، کارایی انتقال مجدد، عملکرد دانه و عملکرد زیست توده شد. بیشترین سرعت رشد محصول در تیمار 75 درصد تبخیر از تشتک و تاریخ کاشتهای 21 فروردین و 15 اردیبهشت (به ترتیب 3/10 و 11 گرم بر مترمربع در روز)، بیشترین وزن خشک سرشاخه های بذری در تیمار 100 درصد تبخیر از تشتک و 26 اسفند (7/621 گرم بر مترمربع) و بیشترین سهم انتقال مجدد در عملکرد دانه از تیمار 25 درصد تبخیر از تشتک و 21 فروردین (5/236 درصد) حاصل شد. بر اساس نتایج این تحقیق تیمار 50 درصد تبخیر از تشتک در تاریخ کاشت 21 فروردین جهت دستیابی به حداکثر عملکرد دانه مرزه در منطقه بیرجند پیشنهاد می گردد.