بررسی و نقد نظریه رنجمندی انسان با تاکید بر تحلیل آیه چهارم سوره بلد

همه انسان ها تجاربی از رنج در زندگی خود دارند به همین دلیل رنج همواره یکی از دغدغه های پژوهشگران حوزه انسانی بوده است. مسئله مقاله حاضر این است که بر اساس دلایل قرآنی، عقلی و وجدانی آیا می توان گفت انسان ها اغلب یا همواره در رنج هستند. آیه چهارم سوره بلد - لقد خلقنا الانسان فی کبد - نظریه غلبه رنج در زندگی را به ظاهر تایید می کند. این مضمون - رنج طبیعی و مستمر انسان در زندگی - توسط آیات دیگری نیز تایید می شود. از سوی دیگر آیاتی که دایما نعمت های گوناگون و وسعت رحمت الهی را متذکر می شود - باتوجه به اینکه بهره مندی از هر نعمتی لذتی را به دنبال دارد - چهره دیگری از زندگی پیش رو می گذارد. برای جمع بین این دو دسته آیات بر اساس دلایل عقلی و نقلی، سه راهبرد پیشنهاد شده است. تفکیک بین رنجمندی و احاطه رنج ها در زندگی، غلبه نعمت ها بر رنج ها و اصل ذومراتب بودن لذت و رنج، راهبردهای این مقاله هستند، در نتیجه نشان داده شد، بر اساس آموزه های قرآنی، دلایل عقلی و فلسفی و شواهد وجدانی، لذت ها حتی در زمان ابتلا به رنج ها غلبه دارند.