تکامل جایگاه هنجاری توسعه پایدار در نظام حقوق بین الملل

توسعه را می توان محصول مشارکت و سهم خواهی جهان سوم از حقوق بین الملل تلقی کرد. درطول سال ها، سیری تاریخی در رابطه با تحول مفهومی و جایگاه هنجاری قواعد توسعه در حقوق بین الملل، قابل مشاهده است. حق بر توسعه که ابتدایا با نگاهی صرفا اقتصادی و اساسا برای ایجاد نظم نوین اقتصادی مطرح شد، به تدریج، ابعاد مفهومی جدیدی مانند توسعه اجتماعی را مورد توجه قرار داد و پذیرش همین مضمون بنیانی شد برای طرح مفاهیم دیگر مبتنی بر توسعه مانند توسعه انسانی، توسعه هزاره و نیز توسعه پایدار که مورد اخیر، درقالب الگویی برای سازندگی پایدار با ادغام سه رکن توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و محیط زیست به نوعی تعین مفهوم توسعه می باشد. تبیین ماهیت توسعه پایدار در حقوق بین الملل را می توان یکی از چالش برانگیزترین موضوعات درحوزه حقوق بین الملل تلقی کرد. این چالش به گونه ای از ابتدای طرح مباحث مرتبط با حق بر توسعه در فضای حقوق بین الملل، وجود داشته و تا امروز در این رابطه، در میان حقوق دانان بین المللی اتفاق نظری شکل نگرفته است. بالحاظ سیر تکاملی و کارکردهای توسعه پایدار، پژوهش حاضر در قالب یک مطالعه توصیفی - تحلیلی، به تبیین ماهیت و رفع ابهامات در خصوص جایگاه توسعه پایدار به عنوان یک تعهد بین المللی در حقوق بین الملل می پردازد.