مسیریابی و بررسی روند حرکت منابع تولید گرد وغبار در شکل گیری تپه های ماسه ای با استفاده از مدل HYSPLIT (مطالعه موردی : شرق استان قم،ماسه زار جلالی)

امروزه مشکل گرد و غبار به بحرانی منطقه ای و جهانی تبدیل شده است. گرد و غبار و طوفانهای ماسه ای می توانند به عنوان منابع تامین بودجه رسوب شکل گیری تپه های ماسه ای مورد توجه قرار گیرند. هدف از این پژوهش، بررسی روند حرکت منابع تولید گرد و غبار و نقش آن ها در شکل گیری تپه های ماسه ای در منطقه ماسه زار جلالی واقع در شرق استان قم می باشد. داده های تحقیق شامل اطلاعات کتابخانه ای، نقاط نمونه برداری شده و همچنین اطلاعات بدست آمده از ایستگاه های هواشناسی موجود در استان قم و بهره گیری از مدل HYSPLIT می باشد. ابزار های مورد استفاده در تحقیق شامل داده های اقلیم شناسی نرم افزارهایArcGIS ،WRPLOT ، Google earth-،Excel و اطلاعات ماهواره NOAA می باشد. در طول سال های (2019-1987) 89 درصد رخداد گرد و غبار در نیمه گرم سال و 11 درصد در نیمه سرد سال اتفاق افتاده است. گلبادهای ترسیم شده سه ایستگاه کوه سفید، قم و کوشک نصرت بیانگر برتری جهات شرق، جنوب شرق، غرب و جنوب غربی به سمت شهر قم می باشد. گل غبار نیز بر تسلط جهت شرق در فصول گرم سال تاکید دارد. مسیریابی و روند حرکت گرد و غبار در نقاط نمونه برداری شده در سطوح ارتفاعی تا 1000 متر و 1000 تا 1500 متر به صورت پسگرد به کمک مدل نشان داد از منشا خارجی، بیابان های عربستان ، سوریه و عراق و از منشا داخلی دریاچه نمک و دشت مسئله و اراضی رها شده کشاورزی در تولید منابع گرد و غبار و شکل گیری تپه های ماسه ای ماسه زار جلالی نقش بارزتری دارند.