بهینه سازی القای کالوس جنین‏زا و باززایی غیرمستقیم در زعفران (Crocus sativus L.)

زعفران گیاهی تریپلویید و عقیم بوده که تکثیر آن فقط از طریق رویشی انجام می شود، لذا بهبود خصوصیات زراعی آن توسط روش های اصلاح کلاسیک با محدودیت همراه است. فن آوری کشت بافت ابزاری مناسب برای کمک به بهبود خصوصیات زراعی می باشد. هدف از این تحقیق دستیابی به روشی مناسب برای القاء کالوس جنین‏زا و باززایی غیرمستقیم بر روی قطعات بنه‏ زعفران زراعی بود. آزمایش اول به منظور برای القاء و کشت کالوس بصورت فاکتوریل با سه فاکتور شامل؛ نوع ریز نمونه (در چهارسطح) و دو تنظیم کننده رشد 2,4-D و BAP هرکدام در سه سطح (1، 2 و 3 mg/L)، در قالب طرح کاملا تصادفی در 5 تکرار اجرا گردید. نتایج حاکی از این بود که قطعات حاصل از ریزبنه های تشکیل شده بر روی بنه های مادری بیشترین درصد کالوس (.94 درصد) را در مقایسه با انواع دیگر ریزنمونه ها تشکیل دادند. محیط کشت MS حاوی (mg/L 2) 2,4-D و mg/L) 2) BAP بهترین محیط برای تشکیل و رشد کالوس (74 درصد) در قطعات بنه بود. برای تولید کالوسهای جنینزا، کالوسهای به محیط کشت MS حاوی (mg/L 5/0) 2,4-D و(mg/L 3) BAP منتقل و واکشت شدند. به منظور نمو جنین یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تکرار در محیط‏های کشت در دو سطح (نیم غلظت MS و کامل MS) بدون هورمون و یا محتوی 6% ساکارز و یا محتوی (mg/L 1) ABA منتقل و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بهترین محیط برای نمو جنین محیط MS کامل محتوی (mg/L 1) ABA بود. سپس کالوس‏های دارای جنین های نمو یافته به منظور رشد و تمایز بیش‏تر به محیط کشت کامل MS محتوی 6% ساکارز منتقل شدند، و مشاهدات نشان داد کالوس‏هایی که در محیط کشت کامل MS محتوی (mg/L 1) ABA قرار داشتند، بهترین واکنش را به باززایی نشان دادند.