ارزیابی اثر زیرساخت های جاده ای در میزان سیل خیزی حوضه آبخیز مادرسو استان گلستان

سیل به عنوان یکی از بلایای طبیعی در حوضه آبخیز گلستان موجب پیامد های منفی اقتصادی-اجتماعی و محیط زیستی زیادی شده است. در این پژوهش، به منظور ارزیابی اثر زیرساخت های جاده ای در میزان سیل خیزی حوضه آبخیز مادرسو استان گلستان، از روش تحلیل سلسله مراتبی و آنالیز حساسیت متغیرهای اثرگذار بر وقوع سیل استفاده شد. ابتدا لایه های رقومی تاثیر گذار بر وقوع سیل شامل شیب زمین، بارندگی، فاصله از پل های احداث شده، تراکم زهکشی و ارتفاع زمین در محیط نرم افزار ArcGIS10.2 تهیه شد. مقایسات زوجی در قالب پرسش نامه و براساس نظرات کارشناسان مختلف انجام و وزن هریک از معیارها در نرم افزار Expert choice به دست آمد. سپس نقشه مناطق مستعد سیل تهیه و براساس وقایع سیل های گذشته و با استفاده از منحنی ROC در نرم افزار SPSS 19 اعتبار سنجی شد. نتایج نشان داد متغیر فاصله از پل های احداث شده و ارتفاع از سطح دریا به ترتیب بیش ترین و کم ترین وزن را دارند. اعتبارسنجی نقشه نیز دقت 88% را نشان داد. آنالیز حساسیت مدل نیز اثبات کرد متغیر فاصله از پل های احداث شده بیشترین تاثیر را بر سیل خیزی منطقه داشته است. بنابراین، احداث پل های غیراستاندارد به عنوان یکی از زیرساخت های جاده ای موثر بر رژیم جریان و مهندسی رودخانه، می تواند به عنوان یکی از مهم ترین عوامل دخیل در وقوع سیل های حوضه آبخیز مادرسو در نظر گرفته شود.