شناسایی مولکولی ماهیان زینتی بومی آفانیوس زاگرس (Aphanius vladykovi) و آفانیوس گنو (Aphanius ginaonis) با استفاده از ژن سیتوکرم اکسیداز در ایران

این تحقیق با هدف شناسایی مولکولی و با استفاده از ژن سیتوکروم اکسیداز دو گونه از ماهیان زینتی بومی ایران به نام های آفانیوس زاگرس (Aphanius vladykovi) و آفانیوس گنو(Aphanius ginaonis) انجام گردید. تعداد پنج نمونه از هر گونه ماهیان مورد نظر از مناطق، پارک سرچشمه (شهر الونی، استان چهارمحال و بختیاری) و چشمه گنو (بندرعباس) جمع آوری گردید و پس از شناسایی از نظر مرفولوژیک و استخراج DNA، توالی یابی گردیدند. سپس با استفاده از نرم افزار BioEdit و در پایگاه NCBI میزان همولوژی توالی های به دست آمده سنجیده شد. آنالیز درخت تکاملی به روش نزدیک ترین هم جواری و پارسیمونی بر اساس مدلKimura 2-parameter با استفاده از نرم افزار مگا انجام گردید. نتایج نشان داد این گونه ها در نواحی مختلف استان فارس (A. vladykovi) و کشور ترکیه از لحاظ ژنتیکی به هم نزدیک بوده و یک کلاید را با دو خوشه خواهری در کنار گونه های متعلق به عرض های شمالی تر از کشور ترکیه مانند: Aphanius anatoliae، Aphanius sureyanus، Aphanius maeandricus و هم چنین Aphanius iconii تشکیل می دهند. بیش ترین اختلاف ژنتیکی در بین نمونه های آفانیوس زاگرس از چشمه پارک سرچشمه  و آفانیوس سوریانوس از کشور ترکیه قابل مشاهده است که با توجه به شکاف عمیق جغرافیایی بین مناطق یاد شده دور از انتظار نبود. در ضمن گونه آفانیوس گنو در یک کلاید جداگانه با فاصله ژنتیکی زیاد خود را نشان می دهد. عوامل مختلف زمین شناختی باعث شد که ماهی گنو با اختلاف زیاد خود را از دیگر گونه مورد مطالعه جدا و در منطقه هرمزگان مستور نماید. در نتیجه جریان ژنی بین این منطقه و دیگر مناطق متوقف شده و باعث گردید که ماهی آفانیوس گینونیس به صورت یک گونه منحصر به فرد باقی بماند.