مولفه های اشراقی آثار ابن سینا در سه حوزه روش، محتوا و زبان

ابن سینا با اینکه شیخ الرییس مشاییان شمرده میشود اما خود زمینه‌های پیدایش حکمت اشراق را نیز فراهم نموده است. او بلحاظ روش شناسی و معرفت شناسی، با ابداع حکمت مشرقیه که حکمت اختصاصی خود او، صرفنظر از دیدگاه های یونانیان است، و همچنین با بکارگیری برخی مصطلحات و قواعد و دلایل که رنگ و بوی اشراقی دارند، مقدمات احیا و رشد حکمت اشراق نزد سهروردی را آماده کرد. ذهن وقاد و شایستگی روحانی بوعلی در عمر کوتاهش، بخوبی زمینه های جهش فلسفه و حکمت اسلامی بسوی حکمت اشراق و سپس حکمت متعالیه را در سه زمینه روش، محتوا و زبان مهیا ساخت. هرچند سهروردی بیشتر بر تفاوتهای حکمت خود با حکمت ابن‌سینا و مشاییان پیرو او تاکید دارد و آغاز حکمت خود را پایان حکمت مشاء معرفی میکند، اما بجریت میتوان گفت که حکمت او تا حد زیادی متاثر از حکمت بوعلی بوده است تا آنجا که شاید بتوان اندیشه سهروردی را نتیجه رشد طبیعی حکمت سینوی در بستر زمان دانست. مقاله حاضر تلاش میکند با برجسته کردن عناصر عرفانی و ذوقی (یا آنچه بعدا اشراقی نام گرفت) در آثار موجود و بجا مانده از ابن سینا، بنحوی روشن نشان دهد که دین سهروردی به ابن سینا بیشتر از آن چیزی است که معمولا تصور میشود و سهروردی در هر سه زمینه روش، محتوا و زبان، مدیون وی بوده است.