سیمای اسکندر مقدونی در تاریخ های ملی ایران با تکیه بر مسئله نسب اسکندر

مقایسه تصویر اسکندر مقدونی در تاریخ های ملی ایران قبل از اسلام و بعد از اسلام، نمایانگر تحولی عمیق است. درحالیکه نگاه غالب متون پهلوی به اسکندر منفی است و از او با لقب گجستک یاد میکنند، مورخین اسلامی وی را یکی از برترین پادشاهان و از نسل دارای بزرگ عنوان کرده و او را ایرانی میدانند نه مقدون ی. به هر صورت، پ ژوهشگران، منبع عمدهی این گونه روایات درباره اسکندر را کتاب اسکندرنامه کالیستنس دروغین دانستهاند. اما این که ریشه داستانپردازی درباره نسب ایرانی وی به چه دورهای می رسد و از کجا ناشی شده، مورد بحث است. در این مقاله سعی بر این است تا با بررسی منابع پهلوی، فارسی، عربی و مقایسه آن با برخی متون یونانی، رومی و پژوهشهای جدید، به مسئله آغاز رواج داستان های مثبت مربوط به اسکندر در ایران و سپس به منبع الهام نسب ایرانی او بپردازیم.