تاثیر پتانسیل آب بر شاخص های بیوشیمیایی و جوانه زنی بذر توده های مختلف کنار (Ziziphus spina christi)

بذر مهمترین عامل تولید مثل جنسی در گیاهان است که نقش مهمی در انتقال خصوصیات وراثتی، پراکنش و استقرار گیاه در مناطق مختلف دارد. جوانه زنی بذر از مهمترین و پیچیده ترین مراحل چرخه زندگی گیاهان می باشد که تحت تاثیر عوامل ژنتیکی و محیطی قرار می گیرد. تنش خشکی از موانع اصلی تولید محصولات زراعی، باغی و بومی در بسیاری از نقاط دنیا به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک، مانند ایران، محسوب می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تنش خشکی بر شاخص های بیوشیمیایی و جوانه زنی بذر توده های مختلف کنار به عنوان گونه ای مرتعی- دارویی و مناسب جهت کنترل فرسایش خاک در مناطق خشک صورت گرفت. 

آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذردانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1397 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل توده های بذری کنار جمع آوری شده از شهرستان های میناب، کازرون، مسجدسلیمان و دهدشت و پنج سطح پتانسیل آبی صفر، 2-، 4-، 6-، و 8- بار بود.

در پژوهش حاضر اثر پتانسیل اسمزی، توده و برهمکنش آن ها بر شاخص های جوانه زنی (درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول گیاهچه، ضریب آلومتری و بنیه طولی) و بیوشیمیایی (پراکسیدهیدروژن، پروتئین، پرولین، فعالیت کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز) بذر کنار معنی دار بود. نتایج نشان داد که اثر پتانسیل اسمزی بر تمامی شاخص های جوانه زنی ذکر شده به استثنای ضریب آلومتری کاهشی بود؛ با افزایش شدت پتانسیل اسمزی محتوای پروتئین های محلول بذر روند کاهشی و میزان پرولین، فعالیت کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز روند افزایشی داشت. با افزایش شدت تنش اسمزی طول ریشه چه درگیاهچه افزایش چشمگیری داشت که سبب افزایش شاخص ضریب آلومتری گیاهچه شد.

شاخص های جوانه زنی و بیوشیمیایی بذرهای کنار در همه توده ها با کاهش پتانسیل اسمزی تغییرات چشمگیری داشتند و کاهش پتانسیل اسمزی با کاهش جوانه زنی و قدرت استقرار بذر کنار همراه بود. این نتایج می تواند ما را در شناخت پیش نیازهای جوانه زنی و توسعه سطح جنگل های کنار کمک نماید.

1- خصوصیات جوانه زنی بذرهای مربوط به چند توده بذری کنار تحت پتانسیل های آبی مختلف بررسی شد.2- جنبه های بیوشیمیایی مرتبط با جوانه زنی بذر در چند توده کنار ارزیابی گردید.