ارزیابی و تحلیل شرایط هیدرومورفولوژیکی رودخانه حاجی عرب، شهرستان بوئین زهرا

در شرایط محیطی مختلف رودخانه ها پیچیدگی و تنوع زیادی دارند و عوامل مختلف طبیعی و انسانی بر رودخانه ها تاثیرگذار بوده و شرایط هیدرومورفولوژیکی آن ها را تغییر می دهد. در واقع تخریب هیدرومورفولوژیکی به علت مداخلات انسان و درنتیجه تعدیل کانال رودخانه، یکی از مهم ترین انواع و علل تغییرات رودخانه است. روش های متعددی برای بررسی هیدروژیومورفولوژی رودخانه ها ابداع شده است. یکی از این روش ها، شاخص کیفیت مورفولوژیکی است که به عنوان پروتکل جدیدی برای ارزیابی کیفیت مورفولوژیکی جریان رودخانه ارایه شده است؛ بنابراین هدف از نوشتار پیش رو طبقه بندی کیفیت مورفولوژیکی رودخانه با استفاده از شاخص کیفیت مورفولوژیکی در رودخانه حاجی عرب واقع در غرب شهرستان بویین زهرا است. این مطالعه شامل دو مرحله اصلی و سه مرحله فرعی است که روی هشت بازه اعمال شده است. در مرحله اول موقعیت عمومی منطقه بررسی شد و در مرحله دوم با استفاده از شاخص های مختلف کیفیت مورفولوژیکی رود ارزیابی شد است. با استفاده از برداشت های میدانی (نقشه برداری و نمونه برداری رسوب) و تصاویر ماهواره ای شاخص های مختلفی ازجمله شاخص عملکردی، شاخص مصنوعی و شاخص تعدیلی بر روی این رودخانه اعمال شده است. نتایج حاصله بیانگر این است که مقدار شاخص کیفیت مورفولوژیکی در بازه های مورد مطالعه بین 82/0% تا 74/0% است که در این میان حداکثر مقدار در بازه های 1، 2، 3، 6 با امتیاز 82/0 و حداقل مقدار در بازه 8 با امتیاز 74/0 است. درمجموع، از نظر کیفیت، رودخانه حاجی عرب در طبقه خوب قرار می گیرد و شرایط مناسبی دارد. شاخص مصنوعی در این رودخانه صفر است که نتیجه عدم دخالت انسان در رودخانه است؛ بنابراین پیشنهاد می شود که از این رودخانه با کیفیت مورفولوژیکی خوب با مدیریت درست و به جا حفاظت شود.