وقوع و پراکنش بیماری موزاییک باکتریایی گندم در جنوب ایران

بیماری موزاییک باکتریایی گندم ناشی از Clavibacter tessellarius، یکی از بیماری های بذرزاد گندم است که علایمی نظیر موزاییک و لکه های کلروز در سطح برگ ایجاد می کند. به منظور بررسی وقوع و تعیین پراکنش این بیماری در سال های زراعی 99-1398 از مزارع گندم چهار استان جنوبی کشور شامل فارس، خوزستان، کرمان و بوشهر بازدید و تعداد 192 نمونه ی گیاهی با علایم شبیه به این بیماری جمع آوری و جداسازی باکتری از آن ها انجام شد. در مجموع، 400 جدایه ی باکتریایی جداسازی شد که براساس نتایج مثبت PCR با آغازگرهای اختصاصی جنس کلاویباکتر (CMR16F1/CMR16R1)، آزمون بیماری زایی روی گندم و ویژگی های فنوتیپی و بیوشیمیایی، 61 جدایه به عنوان C. tessellarius تشخیص داده شدند. ده جدایه ی نماینده انتخاب و با آغازگرهای 2F/4R در آزمون  PCR قسمتی از ژن gyrB در آن ها تکثیر شد. تعیین توالی قطعات تکثیر شده در PCR و جستجوی بلاست با استفاده از ترادف های ژن gyrB در ژن بانک تایید کرد که هر ده جدایه بیش ترین شباهت (8/98 تا 5/99 درصد) را در ترادف این ژن با جدایه های C. tessellarius داشتند و در درخت تبارزایی نیز در یک گروه مجزا از سایر گونه هایClavibacter  قرار گرفتند. در مجموع، از 192 مزرعه ی نمونه برداری شده، از 53 مزرعه (60/27 درصد) باکتری C. tessellarius جداسازی شد. وقوع بیماری، براساس درصد مزارع آلوده، در استان های فارس، خوزستان، کرمان و بوشهر به ترتیب 7/35، 55/30، 7/22 و 1/7 درصد بود. این بیماری برای اولین بار از استان های خوزستان، کرمان و بوشهر گزارش می شود و وقوع آن در سایر استان های کشور دور از انتظار نیست.