اثر قارچ Beauveria bassiana و نانوسیلیکا روی شته مومی کلم Brevicoryne brassicae و زنبور پارازیتویید آن Diaeretiella rapae در شرایط آزمایشگاهی

شته مومی کلمBrevicoryne brassicae  یکی از آفات مهم و خسارت‌زای چلیپاییان است که در بسیاری از نقاط ایران فعال است و در طول دوره ی زمستان موجب ایجاد خسارت کمی و کیفی در زراعت گیاهان مذکور می شود. دشمنان طبیعی متعددی نظیر زنبور پارازیتویید Diaeretiella rapae روی این شته فعالیت دارند. در سال های اخیر عوامل سازگار با محیط زیست به دلیل اثرات جانبی کمتر در کنترل آفات بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. این مطالعه برای تعیین تاثیر غلظت های مختلف (103، 104، 105، 106 و 107 اسپور بر میلی لیتر) قارچ Beauveria bassiana (Bals.) Vuill. و نانوسیلیکا در غلظت های (125، 250، 500، 1000 و 2000 ppm) به صورت جداگانه و توام روی زنده مانی جمعیت شته مومی کلم و زنبور پارازیتویید آن انجام شد. آزمایش ها در دمای2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 و دوره نوری 8: 16ساعت (تاریکی: روشنایی) در آزمایشگاه انجام شد. مقادیر LC50 حاصل از تجزیه پروبیت در نتیجه تاثیر غلظت های مختلف قارچ بعد از گذشت 7 روز و نانوسیلیکا طی 24، 48 و 72 ساعت پس از تیمار روی حشرات کامل شته مومی کلم به ترتیب برابر با 105×2/2 اسپور بر میلی لیتر و 4356/14، 1164/42 و 487/19 ppm بود، همچنین در نتیجه تاثیر غلظت های مختلف قارچ بعد از گذشت 4 روز و نانوسیلیکا طی 24، 48 و 72 ساعت پس از تیمار روی زنبور پارازیتویید به ترتیب 106×1/2 اسپور بر میلی لیتر و 3639/79، 619/51 و 289/77 ppm بدست آمد. نتایج حاکی از حساسیت حشرات کامل شته مومی کلم به قارچ بود. کمترین زمان لازم برای مرگ 50 درصد افراد جمعیت شته مومی کلم توسط قارچ در غلظت 107 اسپور بر میلی لیتر 5/02 روز محاسبه شد. میزان تلفات نانوسیلیکا 72 ساعت پس از تیمار در بالاترین غلظت روی شته مومی کلم و زنبور پارازیتویید به ترتیب90 و 99/66 درصد برآورد شد. همچنین اختلاط این دو عامل در 72 و 120 ساعت پس از تیمار حشرات کامل شته مومی کلم و زنبور پارازیتویید تفاوت معنی داری با تیمار شاهد داشت. بر اساس نتایج این تحقیق قارچ B. bassiana و نانوسیلیکا می توانند به عنوان عوامل موثر در برنامه مدیریت تلفیقی این شته مورد استفاده قرار گیرند.