مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و درمان ذهن آگاهی بر نشانه های افسردگی در دانش آموزان دارای افکار خودکشی

 افسردگی اختلالی چندبعدی و چندعلیتی است که ازجمله پیش آمادگی های خودکشی به شمار می آید. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان شناختی رفتاری و درمان ذهن آگاهی بر نشانه های افسردگی در دانش آموزان دارای افکار خودکشی بود.

روش پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را تمام دانش آموزان شهر ساوجبلاغ در سال 1398 تشکیل دادند. از میان آن ها تعداد شصت نفر داوطلب واجد شرایط براساس خط برش مقیاس افکار خودکشی بک (بک و همکاران، 1979) وارد مطالعه شدند. سپس در دو گروه آزمایش درمان شناختی رفتاری و درمان ذهن آگاهی و یک گروه گواه (هر گروه بیست نفر) به صورت تصادفی قرار گرفتند. آزمودنی ها برای پیش آزمون و پس آزمون به پرسشنامه افسردگی بک (بک و همکاران، 1961) پاسخ دادند. شش جلسه درمان شناختی رفتاری براساس پروتکل مداخله ای لیهی (2017) و شش جلسه درمان ذهن آگاهی براساس پروتکل مداخله ای بوردیک (2014) هر کدام به مدت زمان جلسه ای نود دقیقه برای دو گروه آزمایش برگزار شد. برای تحلیل داده ها، آزمون خی دو، آزمون کراسکال والیس، روش تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS نسخه 24به کار رفت. سطح معناداری همه آزمون ها 0٫05 در نظر گرفته شد.

نتایج نشان داد، پس از حذف اثر پیش آزمون برای متغیر افسردگی تفاوت معناداری در پس آزمون بین سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) وجود داشت (0٫001>p). همچنین درمان شناختی رفتاری (0٫001>p) و درمان ذهن آگاهی (0٫001>p) برای گروه های آزمایش موجب کاهش افسردگی درمقایسه با گروه گواه شد؛ اما بین دو نوع درمان تفاوت معناداری وجود نداشت (0٫480=p).

براساس یافته های پژوهش، هر دو درمان شناختی رفتاری و درمان ذهن آگاهی در کاهش افسردگی دانش آموزان دارای افکار خودکشی موثر هستند.