تعیین اثربخشی روان درمانی گروهی شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر وزن، تصویر بدنی و عزت نفس افراد مبتلا به چاقی

 لازمه کمک به افراد مبتلا به چاقی، شناخت عوامل موثر بر وزن، تصویر بدنی و عزت نفس این افراد است. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی روان درمانی گروهی شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر وزن، تصویر بدنی و عزت نفس افراد مبتلا به چاقی بود.

پژوهش حاضر از نوع پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری را تمامی افراد مبتلا به چاقی مراجعه کننده به مرکز مشاوره و روان شناسی روان مهر شهر تهران در سال 1398 تشکیل دادند. از بین آن ها تعداد 32 نفر به روش نمونه گیری دردسترس، داوطلب مشارکت وارد مطالعه شدند و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (16 نفر) و گواه (16 نفر) قرار گرفتند. داده ها با استفاده از شاخص توده بدن، پرسشنامه سلامت عمومی (گلدبرگ و هیلر، 1979)، پرسشنامه عزت نفس کوپراسمیت (کوپر اسمیت، 1976) و پرسشنامه تصویر بدنی (کش و لاوالی، 1997) جمع آوری شدند. درمان مبتنی بر ذهن آگاهی در هشت جلسه نوددقیقه ای و هفته ای یک بار به مدت دو ماه براساس بسته آموزشی کابات زین (2019) صرفا برای گروه آزمایش اجرا شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر، آزمون های تعقیبی بونفرونی، خی دو و تی مستقل در نرم افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شدند. سطح معناداری آزمون ها 0٫05 در نظر گرفته شد.

آموزش ذهن آگاهی به طور معناداری منجربه بهبود شاخص توده بدنی (وزن) (اثر گروه: 0٫001>p، اثر زمان: 0٫001>p، اثر زمان*گروه: 0٫001>p)، تصویر بدنی (اثر گروه: 0٫001>p، اثر زمان: 0٫001>p، اثر زمان*گروه: 0٫001>p) و عزت نفس (اثر گروه: 0٫001>p، اثر زمان: 0٫001>p، اثر زمان*گروه: 0٫001>p) در گروه آزمایش در پس آزمون و پیگیری شد؛ همچنین نتایج حاکی از آن بود که اثربخشی درمان ذهن آگاهی در مرحله پیگیری برای هر سه متغیر وزن (0٫96=p)، تصویر بدنی (0٫72=p) و عزت نفس (0٫81=p) ماندگار بود.

براساس یافته های این پژوهش، روان درمانی گروهی شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر وزن، تصویر بدنی و عزت نفس افراد مبتلا به چاقی تاثیر دارد.