اثربخشی آموزش شفقت به خود بر استرس تحصیلی و فرسودگی تحصیلی دانش آموزان دارای علائم افسردگی

 استرس از مسایل اجتناب ناپذیر زندگی است که نمود آن در موقعیت های تحصیلی با عنوان استرس تحصیلی مفهوم سازی شده است. فرسودگی تحصیلی پیامد عمده تر استرس است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش شفقت به خود بر استرس تحصیلی و فرسودگی تحصیلی دانش آموزان دارای علایم افسردگی بود.

این پژوهش از نوع مطالعات آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه شهرستان پارس آباد در سال تحصیلی 97-1396 به تعداد 2028 نفر تشکیل دادند. نمونه پژوهش شامل چهل نفر از دانش آموزان پسر دارای علایم افسردگی از جامعه مذکور بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. سپس به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه بیست نفر) قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها مقیاس خودسنجی افسردگی (برلسون، 1981)، پرسشنامه استرس تحصیلی (لاکاو، 2009) و پرسشنامه فرسودگی تحصیلی (برسو و همکاران، 2007) بود. دانش آموزان گروه آزمایش در هشت جلسه 90دقیقه ای در دوره آموزش شفقت به خود براساس بسته آموزشی گیلبرت (2009) شرکت کردند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره در نرم افزار SPSS نسخه 20 انجام شد. سطح معناداری آزمون ها 0٫05 در نظر گرفته شد.

نتایج نشان داد، آموزش شفقت به خود تاثیر معناداری بر استرس تحصیلی و مولفه های آن شامل فیزیولوژیک، رفتاری، شناختی و عاطفی (0٫001>p) و همچنین تاثیر معناداری بر فرسودگی تحصیلی و مولفه های آن شامل خستگی هیجانی، بی علاقگی تحصیلی و ناکارآمدی تحصیلی (0٫001>p) در دانش آموزان دارای علایم افسردگی داشت.

آموزش شفقت به خود راهکار مناسبی برای کاهش استرس تحصیلی و فرسودگی تحصیلی دانش آموزان دارای علایم افسردگی است.