مطالعه اثر تنش شوری بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی چند توده گیاهی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)

شوری یکی از مهم ترین و متداول ترین تنش های محیطی محسوب می شود که عملکرد کمی و کیفی بسیاری از گیاهان را تحت تاثیر قرار می دهد. شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) یکی از شناخته شده ترین گیاهان دارویی است که به دلیل داشتن ترکیب های موثره متنوع ازجمله تریگونلین در درمان بسیاری از بیماری ها کاربرد دارد. در این پژوهش اثر تنش شوری بر اجزای عملکردی و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی چهار توده شنبلیله تحت شرایط گلخانه ای بررسی شد. آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل چهار توده (نیشابور، شیروان، شیراز و اردکان) و چهار سطح شوری (0، 30، 60 و 90 میلی مولار) بودند. در مراحل انتهایی رشد در گیاهان بالغ صفاتی شامل محتوای نسبی آب برگ (RWC)، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، محتوای قند محلول، پرولین و تریگونلین اندازه گیری شدند. تنش شوری منجر به کاهش صفات عملکردی ازجمله تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه در همه توده های مورد بررسی شد. نتایج نشان داد تنش شوری همچنین موجب کاهش غلظت قند محلول و RWC و از طرفی باعث افزایش میزان محتوای پرولین و تریگونلین بذر شد. توده شیراز از لحاظ صفات مورد بررسی نسبت به سایر توده ها برتری داشت و سازوکارهای کارآمدتری را برای تحمل شرایط تنش از خود نشان داد.