تاثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی توسعه یافته با حمایت اجتماعی بر ارتقای رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت

سل یک بیماری عفونی است که توسط مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد می شود. این بیماری دهمین عامل مرگ و میر در دنیا به حساب می آید. با وجود اجرای برنامه پیش گیرانه و درمانی موثر، هنوز موفقیت مورد انتظار درکاهش و کنترل موارد سل فراهم نشده است. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی توسعه یافته با حمایت اجتماعی بر ارتقای رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت استان قم، در سال 1398 انجام شد.

80 بیمار مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت تحت درمان مرکز بهداشت قم، وارد این مطالعه مداخله ای آموزشی شدند. بیماران به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (40 نفر) و کنترل (40 نفر) قرار گرفتند. مداخله آموزشی طی سه جلسه 45 دقیقه ای انجام شد. اطلاعات با استفاده از پرسش نامه و طی مصاحبه مستقیم قبل از مداخله آموزشی و سه ماه بعد از مداخله آموزشی، جمع آوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 و آزمون های توصیفی (فراوانی و درصد، میانگین و انحراف معیار) و آزمون های تحلیلی (تی زوجی، تی مستقل وکای اسکویر) در سطح معنی داری 05/0 انجام شد.

قبل از مداخله آموزشی در میانگین نمره رفتار خودمراقبتی، حساسیت درک شده، موانع درک شده، منافع درک شده، خودکارآمدی و حمایت اجتماعی بین دو گروه آزمایش و کنترل، تفاوت آمار معنی دار مشاهده نشد (05/0>P)، اما پس از مداخله آموزشی میانگین نمرات رفتار خودمراقبتی، موانع درک شده، منافع درک شده، خودکارآمدی و حمایت اجتماعی بین دو گروه اختلاف آماری معنی دار وجود داشت (05/P<0).

 نتایج این تحقیق نشان داد که آموزش مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی توسعه یافته، می تواند بر موانع درک شده، منافع درک شده، خودکارآمدی و حمایت اجتماعی موثر واقع شود و با افزایش و بهبود وضعیت سازه ها، خودمراقبتی ارتقا یابد. بنابراین می توان با طرح ریزی برنامه های آموزشی مبتنی بر این مدل، زمینه تغییر رفتار را در بیماران هدف، فراهم کرد.