نسبت دوگانه انگاری ویژگی با فیزیکالیسم غیرتقلیل گرا
در تقسیم، تیوری های فلسفه ذهن، همه انواع فیزیکالیست ها اعم از تقلیل گرا و غیرتقلیل گرا، یگانه انگار محسوب می شوند؛ چراکه قایل به فیزیکی بودن همه چیزند. دراین بین فیزیکالیست های تقلیل گرا علاوه بر این که همه چیز را فیزیکی می دانند، قایلند همه چیز قابلیت دارد به سطوح پایین فیزیک تقلیل یابد؛ اما غیرتقلیل گرایان در فیزیکالیسم، با این که همه چیز را فیزیکی تلقی می کنند، قایلند در ساحت فیزیک با اموری «نوخاسته» مواجه ایم که نمی توان آنها را به ذرات بنیادین فیزیک تقلیل برده و تبیینی میکروفیزیکال از آنها داشته باشیم؛ چراکه اساسا با امری نوخاسته مواجه ایم؛ اما «دوگانه انگاری ویژگی» با قایل شدن به غیرفیزیکی بودن ویژگی های ذهنی، قایل به دو گونه امر در عالم شده و در نتیجه هردو نظریه فیزیکالیستی یگانه انگارانه را از اساس کنار زده است. علاوه بر این، هرچند در دوگانه انگاری ویژگی همانند فیزیکالیسم غیرتقلیل گرا با تیره ای از ناتقلیل گرایی و نوخاستگی مواجه ایم، اما ناتقلیل گرایی و نوخاستگی در دوگانه انگاری ویژگی، به ترتیب «گونه»ای و «بنیادین» است نه «نوعی» و «سطحی». مقاله حاضر با روشن کردن مرزهای دقیق دوگانه انگاری ویژگی با فیزیکالیسم، بالخصوص نوع غیرتقلیل گرای آن، مانع خلط های بعدی می شود.
-
نظریه تفصیل در تغایر و اتحاد جوهر و عرض
محمدحسن فاطمی نیا*
فصلنامه حکمت اسلامی، زمستان 1403 -
سنجش نفس به مثابه بقچه ای از تصورات ذهنی
محمدحسن فاطمی نیا*
نشریه فلسفه معاصر، پاییز و زمستان 1402