ارزیابی هزینه-اثربخشی اجرای برنامه ملی غربالگری بیماری فنیل کتونوری نوزادان در استان همدان

فنیل کتونوری بیماری است که در صورت شناسایی نشدن به موقع، صدمات جبران ناپذیری بر سلامت نوزاد خواهد گذاشت. به همین منظور، برای کاهش بار بیماری و عوارض ناشی از آن در اغلب کشورهای دنیا، از جمله کشور ایران، طرح غربالگری نوزادان اجرا می شود. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی اجرای برنامه ملی غربالگری بیماری فنیل کتونوری نوزادان در استان همدان است.

به منظور بررسی نسبت فایده به هزینه، با استفاده از الگوی درخت تصمیم گیری هزینه های انجام غربالگری و هزینه های درمان بیماران غربالگری نشده مبتلا به عقب ماندگی ذهنی محاسبه و مقایسه شد. هم چنین، برای بررسی اثربخشی این برنامه، ضریب هوشی پانزده بیمار شناسایی شده در برنامه غربالگری طی سال های 1392 و 1393 با پانزده کودک سالم از طریق آزمون های وکسلر مقایسه شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 آزمون شد.

هزینه های درمان بیماران شناسایی شده به وسیله برنامه غربالگری و بیماران غربالگری نشده، به ترتیب، مبلغ 000ر152ر324 ریال و 000ر 138ر337 ریال است. بنابراین، اجرای برنامه غربالگری فنیل کتونوری برای هر بیمار باعث صرفه جویی مبلغ 000ر786ر12 ریال در هزینه ها می شود. هم چنین، در راستای ارزیابی اثربخشی برنامه غربالگری، مشخص شد که بیشتر کودکان گروه مورد آزمون (87 درصد) دارای بهره هوشی متوسط و بیشتر کودکان گروه شاهد دارای بهره هوشی تقریبا بالا (60 درصد) و بالا (27 درصد) بودند.

اجرای برنامه غربالگری فنیل کتونوری سودمند و اثربخش است؛ به نحوی که، ضمن صرفه جویی در هزینه های درمان این بیماری، در حفظ ضریب هوشی بیماران شناسایی شده و تحت درمان قرار گرفته بسیار موثر است و از بروز عقب ماندگی ذهنی جلوگیری می کند.