برآورد سهم منابع آلودگی نیترات در توزیع مکانی آلودگی در دریای خزر

امروزه شناخت آلودگی دریاها با توجه به آثار آلودگی آب دریاها و اقیانوس ها بر زندگی انسان بسیار مهم است. در این پژوهش با انتخاب نیترات به عنوان شاخص آلودگی و مدل سازی تفکیک شده منابع آلودگی و تحلیل آن، سهم منابع مختلف آلودگی در دریای خزر برآورد شده است. عمده آلودگی دریای خزر ناشی از رودخانه ولگا است و رود کورا بعد از ولگا بیشترین سهم آلودگی را دارد. در تحقیق حاضر برای اولین بار به صورت کمی سهم منابع مختلف آلودگی نیترات در میزان آلودگی مناطق مختلف دریای خزر به صورت فصلی برآورد و در قالب نقشه های دوبعدی تفکیک شده است. همچنین با جمع اثر منابع مختلف، توزیع غلظت کلی آلودگی نیترات در فصول مختلف برآورد شده است. در آب های ساحلی ایران، بین 1 تا 50 درصد آلودگی ها ناشی از ولگا است. در نواحی غربی تا 50 درصد (یا بیشتر) ناشی از رود کورا است و بقیه به منابع آلودگی رودخانه های ورودی از سمت ایران مربوط می شود. مقایسه غلظت کل نیترات به دست آمده از مدل با داده های اندازه گیری شده، نشان می دهد مدل توانسته است آلودگی نیترات را در خزر جنوبی با دقت خوبی برآورد کند. با توجه به اینکه به نظر می رسد تاکنون سهم هریک از منابع آلاینده به تنهایی، در میزان آلودگی مناطق مختلف خزر برآورد نشده است، نتایج این پژوهش می تواند اهمیت زیادی در انواع مطالعات درباره آلودگی و فعالیت های منطقه ای خزر داشته باشد.