مقایسه آثار تمرینات استقامتی تداومی و تناوبی بر فاکتورهای گلیسمیک بیماران مبتلا به دیابت نوع دو: مرور نظام مند و فراتحلیل مقالات داخل ایران

پژوهش های زیادی تاثیر فعالیت ورزشی را بر عوامل مرتبط با بیماری دیابت بررسی کرده اند. هدف اصلی از انجام شدن پژوهش حاضر، مقایسه آثار تمرینات استقامتی تداومی و تناوبی بر فاکتورهای گلیسمیک بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، به صورت مرور نظام مند و فراتحلیل مطالعات داخل ایران بود. در پژوهش حاضر، پایگاه های اطلاعاتی Science Direct،PubMed ، Scopus، Web of Science، SID، Magiran و Google Scholar از سال های 1380 تا 1398، همراه با کلمات کلیدی جست وجو شدند. بعد از غربالگری اولیه، متن کامل مقالات ارزیابی شد و مقالاتی که معیارهای ورود به پژوهش داشتند، تحلیل شدند. تعداد 231 مقاله بررسی اولیه شدند و از این میان 25 مقاله معیارهای ورود به مرور سیستماتیک و فراتحلیل را داشتند؛ براین اساس 908 فرد دیابتی که به دو گروه تجربی و گروه کنترل به ترتیب تعداد 494 و 414 نفر تقسیم شدند، در گروه تجربی (305 زن، 189 مرد) و در گروه کنترل (278 زن، 136 مرد) قرار گرفتند. میانگین سنی آزمودنی ها در پژوهش حاضر 50 سال بود. نتایج متاآنالیز نشان داد که تمرینات تناوبی و تداومی هر دو موجب بهبود شاخص های گلیسمی می شوند. تمرینات استقامتی تداومی و تمرینات تناوبی موجب کاهش معنادار سطوح گلوکز  P=0.001; SE=0.18, 95% CI= -1.24 - 0.86, Z=-10 و انسولین P=0.001; SE= 0.18, 95% CI= -1.62 - 0.917, Z=-7 و مقاومت به انسولین (P=0.001; SE= 0.05, 95% CI= -0.34 - 0.13, Z=-4.52) شدند. بین تمرین تداومی و تناوبی در سطوح گلوکز و انسولین اختلاف معنادار مشاهده شد (P=0.002، P=0.0001)، اما این اختلاف در مقاومت به انسولین مشاهده نشد (P=0.42). تمرینات استقامتی تداومی و تناوبی موجب بهبود سطوح گلوکز خون، انسولین و مقاومت به انسولین می شوند و تمرینات تناوبی در بهبود عملکرد شاخص های گلیسمی موثرتر هستند؛ اگرچه در این زمینه به انجام دادن مطالعاتی بیشتر و با کیفیت بهتر نیاز است.