نقش راهبردهای کاربردشناختی در گفتمان حقوقی: بررسی موردی شهر شیراز

پرسش ها، مهم ترین و رایج ترین ویژگی گفتار حقوقی هستند. پرسش، سلاحی است که برای آزمودن و به چالش کشیدن گفته های افراد عامی به کار برده می شود و همچنین ابزاری برای ایراد اتهام است. بر مبنای ویژگی های دستوری و ساختاری سوال پرسیدن، که  بخش های مهمی از هر تحلیل زبانی هستند، پرسش ها به دو دسته باز و بسته تقسیم بندی می شوند. معیار انتخاب یک صورت زبانی از دیگر صورت های ممکن، با بهره گیری از راهبردهای کاربردشناختی تعیین می شود. به عبارت دیگر، پرسشگر، بر پایه راهبردهای کاربردشناختی که طی پرسیدن به کار می گیرد، یک صورت پرسش را از میان دیگر صورت ها بر می گزیند. جستار حاضر بر آن است تا جایی که مشخصه های ساختاری و کاربردشناختی پرسش ها تلاقی پیدا می کنند تا بدین هدف دست یابند، را بیابد. به این منظور، به تلفیق دو رویکرد کمی و کاربردشناختی پرداختیم. داده های پژوهش حاضر، در جریان فرایندهای بازجویی چهار پرونده در دادگاه شهر شیراز به دست آمده است. یافته های پژوهش نمایانگر آن است که راهبردهای کاربردشناختی تعیین کننده نوع صورت های سوال هستند و همچنین پرسش های بسته بیشترین کاربرد را در فرایند بازجویی دارند، زیرا دارای بیشترین میزان کنترل کنندگی هستند که می توانند گفته های مخاطب را به چالش بکشند.