بررسی اسنادسازی از منظر ساخت اطلاع در ترجمه متون فرانسه به فارسی

پژوهش حاضر، در چارچوب نظری ساخت اطلاع لمبرکت (1996) به مطالعه موردی اسنادسازی در ترجمه متون فرانسه به فارسی پرداخته است. به منظور استخراج داده های پژوهش، شش کتاب به زبان فرانسه به همراه ترجمه های آن ها به زبان فارسی انتخاب شده اند و نگارندگان به بررسی این فرایند در متون کتاب های منتخب و ترجمه آن ها پرداخته اند. در این تحقیق که به شیوه توصیفی تحلیلی انجام شده است، ابتدا جملات فرانسه که از این ساخت برخوردارند، با معادلشان در ترجمه فارسی مقایسه شده اند. سپس، داده ها براساس چارچوب ساخت اطلاعی لمبرکت و روابط مبتدا و کانونی بررسی و به صورت مجزا دسته بندی شده اند. در هر مورد تفاوت های معنایی کاربرد شناختی و نحوه توزیع اطلاع نو و کهنه در زبان مبدا با ترجمه آن ها در زبان مقصد مورد مقایسه و مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاصل از این مطالعه، حاکی از آن است که علی رغم اینکه امکان استفاده از ساخت اسنادی شده در هر دو زبان وجود دارد، %58 جملات اسنادی شده متون فرانسه در زبان فارسی به صورت غیراسنادی ترجمه شده اند و تنها %42 این جملات در ترجمه فارسی از ساخت مشابهی برخوردارند. در جملات ترجمه شده به صورت غیراسنادی در زبان فارسی، %70 عناصر اسنادی شده جایگاه مبتدا را اشغال کرده اند و %30 باقی مانده در جایگاه غیرمبتدا نمایان شده اند. افزون بر آن، با ارایه نمونه هایی از داستان های مورد مطالعه نشان داده شده است که کانون موضوعی جملات اسنادی شده، در ترجمه فارسی به دلیل تغییر ساخت نحوی، به کانون گزاره ای یا جمله ای تبدیل شده و در نتیجه، معنای موکد این جملات در زبان مقصد از دست رفته است.