طراحی پرسشنامه اخلاق حرفه ای در پژوهش های پزشکی

اخلاق مداری در پژوهش یکی از مقوله های پرکاربرد اخلاق حرفه ای است. اخلاق پژوهشی بر موارد عینی و جزیی رعایت اخلاق در پژوهش تمرکز داشته و برای حل معضلات اخلاقی تحقیقات علمی تلاش می کند. این مطالعه با هدف طراحی پرسشنامه اخلاق در پژوهش های پزشکی انجام شد.

این پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری شامل تمامی اعضای هیات علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به تعداد 20998 نفر بود و نمونه آماری 378 نفر با استفاده از روش احتمال وند تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته حاصل از تحلیل محتوای کیفی تماتیک بود. تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و تحلیل عامل تاییدی انجام شد. جهت بررسی پایایی از روش آلفای کرونباخ و به منظور تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و PLS استفاده شد.

نتایج تحلیل عامل اکتشافی نشان دهنده هفت عامل برابر 170/60 درصد واریانس تبیین شده است که این عوامل با اجرای تحلیل عامل تاییدی توسط نرم افزار smart PLS مورد تایید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ برابر 915/0 گزارش گردید. 

نسخه نهایی این پرسشنامه35 گویه ای که با 7 عامل (پایبندی به اخلاق پژوهش، پیامدهای اخلاق پژوهش، موانع حسن رفتار پژوهش، نهادینه سازی اخلاق، اصول فردی، سیاستگذاری، اخلاق سازمانی) مورد تایید قرار گرفته را می توان به عنوان ابزاری روا و پایا برای سنجش میزان رعایت اخلاق حرفه ای در پژوهش های پزشکی به کار برد.