گروه های شکلی روزنبرداران سازند قم در خاور سیرجان و جنوب باختری کاشان :کاربرد آنها در تفاسیر دیرینه محیطی و دیرینه بوم شناختی

سازند قم مهم ترین سنگ مخزن و سنگ منشاء هیدروکربور در ایران مرکزی است. فرامینیفرها در حال حاضر پایه و اساس توانایی ما برای تعیین سن، تطابق و بررسی حوضه های رسوبی هستند که امروزه به عنوان کلیدی برای رفاه اقتصادی جهان در نظر گرفته می شوند. آنالیز مورفوگروپ ها، به دلیل مستقل بودن از تاکسونومی گونه ها و همچنین امکان مقایسه تجمعاتی با سنین مختلف ابزار مناسبی برای تفاسیر اکولوژیکی و پالیواکولوژیکی محسوب می گردد. مطالعه فرامینیفرهای سازند قم در برش بوجان (شرق سیرجان، با سن روپلین- شاتین و 156 متر ضخامت) و برش ورکان (جنوب غربی کاشان؛ با سن روپلین و 190 متر ضخامت)، منجر به تشخیص هفت مورفوگروپ شد. شناسایی مورفوگروپ ها بر اساس مورفولوژی و معماری پوسته (شامل شکل کلی، الگوی پیچش و آرایش و تعداد حجرات)، و زیستگاه استنباطی که یا در سطح رسوبات زندگی می کند یا در داخل رسوبات (اپیفونال/سطح زی یا اینفونال/درونزی) و استراتژی تغذیه (معلق/رسوب خوار، گیاهخوار و غیره) استوار بوده است. در هر دو برش به طورکلی فرم های اپیفونال غالب بوده اند. آنالیز مورفوگروپ ها بیانگر وجود نوساناتی در درصد مورفوگروپ-های غالب است، که خود بیانگر نوساناتی در شرایط اکولوژیکی محیط می باشد. در برش بوجان در نهشته های روپلین مورفوگورپ های با دیواره پورسلانوز و در شاتین مورفوگورپ های با دیواره هیالین فراوانی بیشتری دارند که بیانگر نهشته شدن بخش های پایینی در محیط های لاگونی و نهشته شدن بخش های بالایی برش (عمدتا) در رمپ میانی است. این تغییر چشمگیر در طول زمان بیانگر افزایش تدریجی عمق حوضه، کاهش شوری، کاهش روشنایی و کاهش مواد مغذی است. غالب بودن مورفوگورپ های با دیواره هیالین در سرتاسر برش ورکان بیانگر رسوب گذاری این برش (عمدتا) در محیط های رمپ میانی با میزان شوری نرمال دریایی و تحت شرایط نوری مزوفوتیک تا الیگوفوتیک می باشد.