اختلال وسواسی جبری ارتباطی (ROCD) در فرهنگ ایرانی: نشانه ها، علل و پیامدها

اختلال وسواسی جبری ارتباطی (ROCD)، اخیرا در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است. اختلال ROCD، اختلال ناتوان کننده ای هست که تاثیرات منفی زیادی بر زندگی زوجین بر جای می گذارد. سوال پژوهش کنونی این بود که نشانه ها، علل و پیامدهای اختلال ROCD در نمونه ای از فرهنگ ایرانی چگونه است؟

در پژوهش کنونی، 47 فرد مشکوک به اختلال ROCD مورد مصاحبه کیفی قرار گرفتند. نسخه پژهشی مصاحبه ساختاریافته بالینی برای DSM-5 (SCID-5-RV)، ابزار مطالعه کنونی بود. افراد نمونه از دانشگاه های مختلف تهران از قبیل دانشگاه تهران، شهیدبهشتی، تربیت مدرس، شاهد، خوارزمی، امیرکبیر، صنعتی شریف و خواجه نصیر در بازه زمانی 2018 تا 2020 بر اساس نمونه گیری نظری و هدفمند انتخاب شدند. روش تحلیل داده های حاصل از مصاحبه کیفی پژوهش کنونی، بر اساس گراندد تیوری با رویکرد گلایزر بود که به صورت دستی نتایج جمع آوری و کدگذاری شدند.

نتایج نشان داد که اختلال ROCD نتیجه سه مقوله ی افکار تکرار شونده راجع به ویژگی های همسر، افکار تکرار شونده راجع به همسر و رفتارهای تکراری راجع به همسر است. فاکتورهای زیربنایی عبارت بود از باورهای وسواسی، شرایط محیطی و اختلالات دیگر، و فاکتورهای آشکارساز عبارت بودند از موقعیت های محرک محیطی و افکار یا تصاویر ذهنی. پیامدهای کوتاه مدت، تفکر، هیجان و رفتار خاص را در بر گرفت؛ و پیامدهای طولانی مدت، تاثیر بر همسر فرد و نشانه های افسردگی و پرخاشگری را شامل شد.

بر اساس نتایج، می توان گفت بر اساس چهارچوب DSM-5، ROCD نوعی از اختلال OCD با تم ارتباطی به شمار می رود.