بررسی اثر ضدعفونی بر جوانه زنی، بنیه بذر و ظهور گیاهچه در گلخانه چهار رقم پنبه(.Gossypium hirsutum L)

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
سابقه و هدف

پنبه از مهم ترین محصولات زراعی- صنعتی است و کیفیت بذر پنبه تحت تاثیر عوامل متعددی ازجمله ژنتیک و شرایط محیطی محل تولید و انبارکردن، فرآوری و سلامت بذر قرار می گیرد. بذر ممکن است منبع و ناقل میکروارگانیسم های بیماری های بذرزاد باشد و از این رو سلامت بذر پنبه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هرساله حدود 60 درصد بذر پنبه تولیدی با اسید کرک گیری شده و بقیه به صورت کرک دار گواهی و عرضه می گردد. ضدعفونی کردن بذر پنبه، به ویژه بذرهای کرک دار سبب حفظ و بهبود جوانه زنی بذر و ظهور گیاهچه پنبه می گردد. بنابراین هدف این پژوهش ارزیابی اثر ضدعفونی کردن بذور کرک دار 4 رقم تجاری پنبه بر جوانه زنی، بنیه بذر و ظهور گیاهچه بود.

مواد و روش ها

به منظور بررسی اثر ضدعفونی بذر بر جوانه زنی، بنیه و ظهور گیاهچه در گلخانه چهار رقم پنبه تجاری ورامین، خرداد، کاشمر و خورشید، تحقیقی در دانشکده کشاورزی بیرجند و موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال در کرج به اجرا در آمد. ابتدا میزان آلودگی بذرها به عوامل بیماری زا تعیین شد و سپس بذرها با محلول هیپوکلریت سدیم و قارچ کش ویتاواکس تیرام ضدعفونی شده و آزمون جوانه زنی استاندارد به صورت آزمایش فاکتوریل دو فاکتوره با 12 تیمار (4 رقم پنبه × سه سطح ضدعفونی شامل شاهد بدون ضدعفونی و ضدعفونی سطحی با استفاده از محلول هیپوکلریت سدیم و یا قارچ کش کاربوکسین (ویتاواکس)-تیرام در قالب طرح کاملا تصادفی انجام و آزمایش گلخانه ای در قالب بلوک کامل تصادفی با 9 تکرار کشت شد. برخی خصوصیات جوانه زنی و بنیه بذر و ظهور گیاهچه در گلخانه تعیین شدند.

یافته ها

نتایج نشان داد، خصوصیات جوانه زنی و بنیه بذر و ظهور گیاهچه ارقام بررسی شده نسبت به ضدعفونی متفاوت بود. ارقام ورامین و کاشمر دارای درصد گیاهچه های عادی بیشتر و بنیه گیاهچه قوی تری و آلودگی کمتر به قارچ های بیماری زا و گیاهچه های آلوده کمتر بودند. بااین وجود بذرهای رقم خرداد متوسط زمان جوانه زنی (MGT) کمتر و درصد ظهور بیشتر و متوسط زمان ظهور گیاهچه در گلخانه کمتری داشت. بذرهای ضدعفونی شده با قارچ کش ویتاواکس تیرام رقم خرداد دارای بیشترین شاخص ظهور گیاهچه در گلخانه بود. بذرهای ارقام ورامین و کاشمر ضدعفونی شده با قارچ کش ویتاواکس تیرام نیز دارای شاخص وزنی بنیه گیاهچه در گلخانه بیشتر بودند. روابط رگرسیونی برازش یافته نشان داد شاخص بنیه گیاهچه در گلخانه رابطه مستقیم با درصد جوانه زنی داشت.

نتیجه گیری

بنابراین ارقام ورامین و کاشمر دارای جوانه زنی بیشتر بذر و بنیه قوی تر گیاهچه و کمتر آلوده به قارچ های بیماری زا بودند و ضدعفونی کردن بذرها با قارچ کش ویتاواکس تیرام از ارجحیت برخوردار بود.

زبان:
فارسی
صفحات:
45 تا 68
لینک کوتاه:
magiran.com/p2370956 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!