برآورد نیاز آبی و ضریب گیاهی برنج رقم های کوهسار و هاشمی در سامانه های مختلف کشت

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات مدیریت آبیاری بر روی مقدار آب مورد نیاز مزرعه برنج و ضریب گیاهی در کشت اول دو رقم هاشمی و کوهسار در شرایط مزرعه در شهرستان محمودآباد در استان مازندران بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی 96-1395 و 97-1396 انجام شد. مقدار آب مورد نیاز مزرعه (از نشاءکاری تا برداشت) و ضریب گیاهی این دو رقم در دو سامانه کشت سنتی غرقابی و مدیریت کشت فشرده برنج مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در کشت نخست، مقدار میانگین دوساله آب مورد نیاز مزرعه برای رقم های کوهسار و هاشمی در سامانه ی مدیریت کشت فشرده ی برنج به ترتیب 534 و 556 و برای سامانه ی سنتی غرقابی 623 و 632 میلی متر بود. مقدار آب مورد نیاز مزرعه در کشت سنتی غرقابی نیز به میزان 13/1% در سامانه ی مدیریت کشت فشرده ی برنج کاهش یافت. مقادیر ضریب گیاهی بر پایه ی تبخیر- تعرق مرجع از روش تشتک تبخیر برای فازهای سه گانه ی رویشی، زایشی و رسیدن، برای سامانه ی سنتی غرقاب در کشت اول برای رقم کوهسار به ترتیب از راست به چپ برابر با (1/14-1/129 -0/92) و هاشمی (1/18-1/32-0/92) به دست آمد. طبق نتایج به دست آمده می توان دریافت که به کارگیری سامانه ی کشت فشرده ی برنج باعث صرفه جویی قابل ملاحظه ای در مصرف آب شالیزار می‎شود. لذا با توجه به کمبود آب در کشور، می توان از این روش به عنوان یکی از راهکارهای سازگاری با کم آبی در مناطق برنج خیز بهره برد.