بررسی اثرات تفرج بر شاخص های تنوع گونه ای گیاهی و مشخصه های فیزیکی و شیمیایی خاک پارک جنگلی گمبوعه اهواز

به منظور بررسی اثر تفرج بر تنوع گونه ای گیاهی و مشخصه های ادافیکی، این پژوهش در پارک جنگلی گمبوعه اهواز به مساحت 60 هکتار در سال 1398 انجام شد. به این منظور از روش نمونه برداری با استفاده از ترانسکت خطی به طول 300 متر و برداشت قطعات نمونه به طور تصادفی در فواصل 50 متری از هم استفاده شد. برای بررسی پوشش درختی و درختچه ای در دو منطقه تفرجی و بدون تفرج به تفکیک 24 قطعه نمونه 20×20 متر (400 مترمربعی) و در مرکز هر پلات به منظور بررسی پوشش علفی، قطعات نمونه 8×8 متر (64 مترمربعی) پیاده شد. در این پژوهش 28 گونه گیاهی شناسایی شد. آنالیز تطبیقی متعارف (CCA) نشان داد، منطقه شاهد و منطقه تحت تفرج هر کدام تشکیل یک گروه بوم شناختی مجزا را در منطقه داده اند. از نظر ترکیب گونه های گیاهی بیشترین مقدار شاخص های تنوع گونه ای سیمپسون (023/0±33/0)، شانون-وینر (012/0±44/0) و شاخص یکنواختی شانون-وینر (003/0±6/0) و غنای گونه ای گیاهی (61/0±9/2) در منطقه شاهد برآورد شد. بررسی شرایط ادافیکی نشان داد تفرج نتوانسته تاثیری بر بافت خاک داشته باشد اما مشخصه هایی نظیر تخلخل، ازت، پتاسیم، فسفر و ماده آلی تحت تاثیر تفرج کاهش یافته و مشخصه های وزن مخصوص ظاهری، رطوبت اشباع، هدایت الکتریکی و آهک افزایش معنی داری را نشان دادند. نتایج حاصل از این پژوهش مبین این نکته است که تفرج بدون رعایت معیارهای فنی و علمی می تواند موجب کاهش تراکم و تنوع پوشش گیاهی علفی شده که خود می تواند آثار مخربی در رویشگاه داشته باشد.