حسابداری آب ضرورتی برای ساماندهی اطلاعات، گزارش‏ دهی، برنامه ‏ریزی و ارزیابی منابع و مصارف آب (مطالعه موردی: حوضه آبریز رخ-نیشابور)

یکی از عوامل اصلی ایجاد بحران آب در کشور نبود یک چارچوب ساماندهی شده دقیق برای آگاهی رسانی در زمینه اجزای تراز آبی و کاربری های آب است. بنابراین استفاده از یک چارچوب حسابداری آب به عنوان یک ضرورت مطرح می‏شود. هدف از این پژوهش نشان دادن ظرفیت چارچوب WA+ برای تهیه حساب‏های آب در حوضه رخ -نیشابور است که در چهار بخش اصلی ساماندهی اطلاعات، گزارش‏دهی، برنامه‏ریزی و ارزیابی ارایه شده است. بخش ساماندهی‏ اطلاعات دربرگیرنده گردآوری آمار از منابع مختلف از جمله تصاویر ماهواره‏ای و مدل‏سازی است. بخش برنامه‏ریزی دربرگیرنده سناریوپردازی است که در این پژوهش هم‏راستا با مصوبات شورای عالی آب، دو سناریوی کاهش برداشت از آبخوان در نظر گرفته شد. گزارش‏دهی با تکمیل کاربرگ‏های مختلف WA+ برای سه سال تر، نرمال و خشک در حالت واقعی و شرایط سناریوها انجام شد. بخش ارزیابی به کمک نشانگرها برای هر کاربرگ و برای شرایط واقعی و سناریوها ارایه شد. نتایج بررسی وضعیت آب در حوضه نشان داد که در حوضه رخ-نیشابور هر سال افت شدید ذخیره آبخوان رخ می‏دهد. همچنین نزدیک به 80 درصد بارش در حوضه تبخیر و از دسترس خارج می‏شود. در نهایت یافته‏های به کارگیری سناریوهای کاهش برداشت از آبخوان (مطابق با طرح احیا و تعادل‏بخشی) نشان داد که اگر برداشت از آبخوان به اندازه آب تجدیدپذیر شود کسری مخزن سالانه به صفر رسیده و به ذخیره آن افزوده خواهد شد.