تعیین اثر تنش های خشکی و شوری بر خصوصیات جوانه زنی و گیاهچه ای چغندر وحشی (Beta vulgaris ssp. maritima) در مقایسه با چغندرقند (Beta vulgaris)

تیمارهای آزمایشی شامل فاکتور ژنوتیپ (شامل 15 نمونه چغندر وحشی از استان های خوزستان، ایلام، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان و دو نمونه زراعی چغندرقند حساس و مقاوم به تنش) و فاکتورهای شوری (غلظت های صفر، 50، 100، 200 و 400 میلی مولار) و خشکی (5 سطح صفر، 3-، 6-، 9- و 12- بار) بود. یافته ها نشان داد اثر تیمارهای شوری و خشکی روی درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن ریشه چه و ساقه چه معنی دار بود و در هر دو آزمایش با افزایش شدت تنش از مقادیر صفات درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن ریشه چه و ساقه چه کاسته شد. در هر دو آزمایش درصد جوانه زنی از بقیه صفات کمتر و صفت وزن ساقه چه از بقیه صفات بیشتر تحت تاثیر تنش قرار گرفتند. همچنین در هر دو آزمایش رشد ریشه چه نسبت به ساقه چه کمتر تحت تاثیر تنش قرار گرفت. در هر دو آزمایش درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن ریشه چه و وزن ساقه چه، بین ژنوتیپ های مورد بررسی اختلاف معنی دار وجود داشت. در شرایط تنش شوری و خشکی به ترتیب حداقل 5 و 7 ژنوتیپ چغندر وحشی از استان های ایلام، کرمانشاه، خوزستان و آذربایجان شناسایی شدند که از لحاظ خصوصیات جوانه زنی و رشد اولیه نسبت به ارقام زراعی چغندرقند مقاوم به این تنش ها بهتر بودند. نتایج نشان داد چغندرهای وحشی از تنوع و پتانسیل مقاومتی بالایی در برابر تنش های شوری و خشکی در زمان جوانه زنی و مراحل اولیه رشد برخوردار می باشند و می توان از این گیاهان برای تولید چغندرهای قند مقاوم تر به تنش های شوری و خشکی بهره جست.