اثر القای پلی پلوئیدی بر تغییرات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد اسانس اسطوخودوس افراشته (Lavandula stricta)

برای بررسی اثر تغییر سطح پلوییدی بر صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و میزان اسانس در گیاه بومی اسطوخودوس افراشته، در این پژوهش از کلشی سین استفاده شد. اسطوخودوس افراشته (Lavandula stricta) از گونه های بومی ایران است که در مناطق جنوبی ایران به صورت خودرو رشد می کند و از آنجایی که یکی از روش های اصلاح گیاهان، ایجاد تنوع با القاء پلی پلوییدی در گیاهان دارویی می باشد، این آزمایش با کاربرد کلشی سین در غلظت های 0، 05/0، 1/0، 2/0 و 4/0 درصد در زمان های 8، 16، 24 و 48 ساعت روی مریستم انتهایی در مرحله رشدی چهار برگی گیاه گلدانی در شرایط گلخانه ای اجرا شد. نتایج فلوسایتومتری نشان داد که پیک های به دست آمده در کلیه نمونه های دیپلویید و تیمارشده، به جز غلظت 4/0 درصد در مدت زمان 48 ساعت، همگی در یک محدوده قرار داشتند. همچنین اعداد حاصل از نرم افزار فلومکس میانگین اندازه ژنوم نمونه های شاهد دیپلویید را برابر 55/0 پیکوگرم و میانگین اندازه ژنوم نمونه تیمارشده با کلشی سین را در غلظت 4/0 درصد در مدت زمان 48 ساعت 73/0 پیکوگرم مشخص کرد. بقیه گیاهان تیمارشده در زمان و غلظت های متفاوت میانگین اندازه ژنوم 57/0 پیکوگرم را نشان داد. نتایج نشان داد که غلظت کلشی سین و مدت زمان اعمال تیمار بر کلروفیل کل و کارتنویید تاثیر معنی داری نداشت ولی نتایج نشان داد که افزایش غلظت و مدت زمان اعمال کلشی سین باعث افزایش وزن هزاردانه بذر، وزن هزارپوشینه با بذر، فعالیت آنزیم های پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، کاتالاز و درصد و عملکرد اسانس گردیده است. باتوجه به نتایج به دست آمده می توان بیان داشت کلشی سین با غلظت 4/0 درصد و مدت زمان 48 ساعت قابلیت القا پلی پلوییدی را دارد.