عوامل موثر بر غنی شدگی عناصر کمیاب و برهمکنش آن با ماده آلی در شیل های نفتی قالیکوه لرستان، غرب ایران

تاقدیس قالی کوه در 35 کیلومتری شهرستان الیگودرز، استان لرستان، غرب ایران و در زون زمین ساختاری زاگرس مرتفع قرار دارد. شیل های نفتی قالی کوه در دو سازند سرگلو و گرو با سن ژوراسیک میانی و کرتاسه زیرین قرار گرفته اند. سازند سر گلو شامل مجموعه ای از رسوبات شیلی و سنگ آهک های رس دار است که در بخش انتهای این سازند شیل نفتی تشکیل شده است. سازند گرو متشکل از افق شیل نفتی با ضخامت های متفاوتی از نهشته های آهک نازک تا متوسط لایه و شیل های آمونیت دار و گرهک های لایه ای چرتی سیاه رنگ است. شیل های این دو سازند در ناحیه زاگرس مرتفع به دلیل غنی بودن از اجزای حیاتی (Organic Mater) ، کروژن نوع I و II ماده آلی و بلوغ حرارتی نسبتا پایین که در ابتدای پنجره نفتی قرار دارند، تشکیل ذخایر شیل نفتی را داده اند. این پژوهش به بررسی تاثیر فرایند های ژیوشیمیایی بر غنی شدگی عناصر کمیاب و برهمکنش آن با ماده آلی در شیل های نفتی قالیکوه می پردازد. نمونه های شیل نفتی با استفاده از روش های XRF، XRD،ICP-Ms و Rock-Eval تجزیه شدند و نتایج آن ها با روش های آماری مورد بررسی قرار گرفت که نتایج بدست آمده بیانگر غنی شدگی بالایی عناصر Cd,Mo,Ag,U,Csمی باشد. همچنین با بررسی همبستگی اکسیدهای اصلی ، ماده آلی، کانی های تشکیل شده و عناصر غنی شده مشخص گردید که غنی شدگی عناصر کمیاب U، V،Cd مرتبط با ماده آلی و اتوژنیک می باشند، عناصر Ca،Si،P منشاء زیستی دارند و عناصر Ag،Ti منشاء آواری دارند.