محاسبه نیاز آبی و ارائه الگوی کشت باغی کم آبخواه و سازگار با مناطق خشک، به منظور کاهش آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی (مطالعه موردی :حوزه آبخیز پیشکوه استان یزد)

آب به عنوان یک عامل اصلی محدودکننده تولید، نقش مهمی در تعیین نوع فعالیت های کشاورزی ایران دارد. همچنین وقوع خشکسالی ها در دهه های گذشته، باعث تهدید این فعالیت ها شده است. امروزه، یکی از موثرترین واکنش ها و راهکارهای مدیریت ریسک خشکسالی کشاورزی، شناخت مناطق آسیب پذیر و تعیین الگوی بهینه کشت کم آبخواه می باشد. لذا هدف از این پژوهش، آنالیز مکانی آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی و ارایه الگوی کشت کم آبخواه و سازگار با مناطق خشک در حوزه آبخیز پیشکوه استان یزد می باشد. در این پژوهش ابتدا گونه های باغی غالب منطقه شناسایی و پس از محاسبه نیاز آبی آنها ، نقشه آسیب پذیری خشکسالی کشاورزی منطقه مطالعاتی تهیه شد. نتایج حاکی از آن است که مناطق جنوبی تا جنوب غربی شامل روستاهای سانیچ،  دره شیر، دره سیر و... نسبت به سایر مناطق، دارای بیشترین میزان آسیب پذیری خشکسالی است. لذا پیشنهاد می گردد کم آبخواه ترین گونه های درختی باغی نظیر بادام با نیاز آبی753 ، انگور با نیاز آبی 798 میلی متر در طول دوره رشد و... در این مناطق کشت گردد. همچنین بررسی نتایج پژوهش نشان داد، مناطق مرکزی، شرقی و شمال غربی، شامل روستاهای اسلامیه، مزرعه نواب، نصرآباد و...، دارای آسیب پذیری متوسط و به نسبت کمتری هستند. لذا پیشنهاد می گردد علاوه بر کاشت درختان کم آبخواه، گونه های درختی متوسط آبخواه نظیر انار و زردآلو نیز کاشت شود. لذا تغییر و اصلاح الگوی کشت مانند کاهش سطح زیر کشت محصولات پرآبخواه، کشت گونه های کم آبخواه و افزایش بهره وری آب، یکی از ضروری ترین اقدامات لازم برای مدیرت ریسک خشکسالی کشاورزی می باشد.