اثر متقابل روش کشت و تراکم بوته بر عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیک لاین های جدید بادام زمینی در گیلان

بادام زمینی یکی از گیاهان مهم روغنی با عادت رشد نامحدود است که دانه و کنجاله آن دارای به ترتیب دارای 40 تا 50 درصد روغن و 30 تا 35 درصد پروتیین می باشد. در بسیاری از کشورها بادام زمینی به صورت جوی و پشته ای کشت می شود که به کنترل علف های هرز با روش های مکانیکی با استفاده از روتاری یا کولتیواتور کمک می کند. همچنین، تراکم مناسب گیاه در واحد سطح می تواند فرآیند فتوسنتز را بهبود بخشد و عملکرد کمی و کیفی دانه بادام زمینی را افزایش دهد. در مطالعه حاضر، تاثیر روش کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک در برخی لاین های جدید بادام زمینی تحت شرایط اقلیمی گیلان مورد ارزیابی قرار گرفت.

 این آزمایش به منظور تعیین بهترین روش و تراکم بوته برای بهبود عملکرد دانه برخی لاین های جدید بادام زمینی در طی دو سال زراعی 1396 و 1397 به صورت کرت های دوبار خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در رشت انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو روش کشت (جوی و پشته ای و مسطح)، سه تراکم بوته در هکتار (125000D1=، 100000D2= و 83333 D3=) و پنج لاین امیدبخش بادام زمینی (128، 176، 192، 201 و 208) به ترتیب به عنوان کرت های اصلی، فرعی و فرعی فرعی بود.

 نتایج نشان داد که لاین جدید 192بیشترین عملکرد دانه بادام زمینی (3128 کیلوگرم در هکتار)، تعداد دانه در غلاف (08/2 عدد) و عملکرد زیست توده (8983 کیلوگرم در هکتار در سال اول و 8693 کیلوگرم در هکتار در سال دوم) در واکنش به روش کشت مسطح و تراکم 125000 بوته در هکتار تولید کرد. به علاوه، اثر متقابل بین روش کشت مسطح بادام زمینی، تراکم 83333 بوته در هکتار و لاین جدید 176 بادام زمینی و بیشترین درصد روغن دانه (67/57 درصد) را نشان داد. بالاترین شاخص برداشت دانه بادام زمینی (29/40 درصد) در لاین 128 بادام زمینی در شرایط کشت مسطح و تراکم 100000 بوته در هکتار مشاهده گردید.

 به طور کلی، نتایج نشان داد که روش کشت مسطح، تراکم 125000 بوته در هکتار و لاین جدید 192، سبب افزایش عملکرد دانه بادام زمینی در شرایط اقلیمی گیلان شد. در این مطالعه، روش کشت مسطح بادام زمینی بر روش کشت جوی و پشته ای برتری داشت و لاین های جدید بادام زمینی از نظر عملکرد دانه در واحد سطح متفاوت بودند. نتایج این آزمایش، بیانگر آن بود که عملکرد دانه بادام زمینی به دلیل افزایش تراکم بوته در واحد سطح، افزایش یافت که می تواند ناشی از بهبود جذب تشعشع خورشیدی، افزایش ظرفیت فتوسنتزی، استفاده بهینه از واحد سطح زمین و کاهش رقابت بین گیاهی باشد. براساس نتایج این آزمایش، روش کشت مسطح، تراکم 125000 بوته در هکتار و لاین جدید 192 می تواند در راستای افزایش عملکرد دانه بادام زمینی در گیلان قابل توصیه باشد.