بررسی آزمایشگاهی اثر فرم های بستر بر ضریب اصطکاک دارسی ویسباخ در مجاری روباز مستقیم

تشکیل فرم های بستر در رودخانه های آبرفتی سبب تغییر مقاومت در برابر جریان و ضریب اصطکاک دارسی ویسباخ می گردد. فرمهای بستر ریپل و دیون از جمله متداولترین فرمهای بستر تشکیل شونده در رودخانه های آبرفتی هستند که به شکل مثلث می باشند و در رژیم جریان پایین (عدد فرود کوچکتر از 1) تشکیل می شوند. مطالعات زیادی در گذشته در رابطه با عوامل موثر بر ضریب اصطکاک دارسی ویسباخ صورت گرفته است ولی تحقیقات اندکی در رابطه با اثر فرمهای بستر با اندازه رسوبات متفاوت بر ضریب اصطکاک دارسی ویسباخ انجام شده است. لذا در این تحقیق از رسوبات با اندازه های 51/0 و 18/2 میلیمتر برای زبر کردن سطح فرمهای بستر استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش اندازه ذرات بستر ضریب اصطکاک دارسی ویسباخ کل (f_b) و ضریب اصطکاک دارسی ویسباخ مربوط به ذره ((f_b)) افزایش یافتند. مقدار f_b در بسترهای رسوبی با اندازه 18/2 میلیمتر بطور متوسط 32 درصد بیش از بسترهای رسوبی با اندازه 5/0 میلیمتر بود. در ضمن، مقدار ضریب اصطکاک مربوط به ذره ((f_b)) برای ذرات با اندازه 51/0 و 18/2 میلی‏متر بطور متوسط به ترتیب 45/25 و 8/26 درصد ضریب اصطکاک کل (f_b) بود.