اثر متیل جاسمونات، IAA و BAP بر توان کالزایی، محتوای برخی ترکیبات فنلی و ظرفیت آنتی اکسیدانی کلپوره (Teucrium polium L.)

این پژوهش با هدف بررسی اثر هورمون های گیاهی (IAA و BAP) و الیسیتور متیل جاسمونات بر توان کالزایی ریزنمونه برگ کلپوره (Teucrium polium L.) و محتوای برخی ترکیبات فنلی (فنل کل، o-دی فنل، اسیدهای فنلی، فلاونویید و فلاون) و ظرفیت آنتی اکسیدانی آن انجام شد. ریزنمونه برگ از گیاه بالغ رشدیافته در شرایط هیدروپونیک تهیه و در محیط کشت MS دارای غلظت های مجزا و تلفیقی IAA (1/0، 5/0 و 1 میلی گرم درلیتر) و  BAP(5/0، 1 و 5/1 میلی گرم درلیتر) کشت شدند. تیمارهای دارای بیشترین درصدکالزایی و وزن تر و خشک به عنوان شرایط هورمونی بهینه، جهت بررسی تاثیر متیل جاسمونات (50، 100و 200 میکرومولار) برمتابولیت های فنلی انتخاب شدند. هشت هفته پس از رشد کالوس ها، محتوای ترکیبات فنلی مختلف و ظرفیت آنتی اکسیدانی عصاره ها (براساس دو آزمون DPPH وFRAP) سنجش شدند. اگرچه درصدکالزایی بالاتری در همه تیمارهای هورمونی نسبت به شاهد دیده شد، اما کالزایی صددرصد درشرایط هورمونی "IAA0.1+BAP1" و "IAA1+BAP1.5" میلی گرم درلیترمشاهده شد. بیشترین وزن تر و خشک کالوس ها نیزدر تیمارهای تلفیقی "IAA0.1+BAP0.5 "، "IAA0.1+BAP1"، "IAA1+BAP0.5" و "IAA1+BAP1.5" میلی گرم درلیتر ثبت شد. نتایج حاصل از بخش دوم آزمایشات نشان داد که محتوای ترکیبات فنلی و همه زیرمجموعه های آن به جز o-دی فنل، دارای بیشینه میزان در زمان تیمار با غلظت 50 میکرومولار متیل جاسمونات-درتمامی تیمارهای هورمونی-بودند. همچنین همبستگی قوی بین خاصیت آنتی اکسیدانیDPPH (r2= -0.735) و FRAP (r2= 0.876) با محتوای ترکیبات فنلی مشاهده شد. از این رو متیل جاسمونات به عنوان یک محرک توانمند می تواند موجب بالابردن سنتز ترکیبات فنلی و به طبع آن افزایش توان آنتی اکسیدانی در کالوس کلپوره گردد و این شیوه را به عنوان یک فن موثر درجهت تامین ترکیبات دارویی-فنلی در شرایط کشت کالوس معرفی نماید.