فراسنجه های جدول زیستی شب پره مینوز گوجه فرنگی،Tuta absoluta (Lep., Gelechiidae)، در دماهای مختلف در آزمایشگاه

مینوز گوجه فرنگی، Tuta absoluta (Meyrick)  یکی از آفات مهم و اقتصادی گوجه فرنگی در ایران و بسیاری از نقاط دیگر جهان است. در این تحقیق فراسنجه های جدول زیستی این آفت در پنج دمای ثابت 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی10 ± 60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی بررسی شد. برای این منظور تعداد 100 عدد تخم هم سن تازه گذاشته شده روی گیاه میزبان انتخاب و طول دوره مراحل مختلف رشدی و تلفات آن ها و باروری روزانه 20 حشره ماده در هر دما تعیین شد. بر اساس نرخ بقا و تخم ریزی روزانه، آماره های رشد جمعیت این آفت در هر دما محاسبه شد. بیشترین نرخ بقا در زمان ظهور حشرات کامل 93/0 در دمای 20 درجه سلسیوس و کمترین آن 43/0 در دمای 35 درجه سلسیوس مشاهده شد. امید به زندگی در ابتدای آزمایش در دماهای 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سلسیوس به ترتیب 23/46، 17/35، 53/29، 11/17 و 81/10 روز و در ابتدای ظهور حشرات کامل در دماهای ذکر شده به ترتیب 22/27، 63/21،33/16، 56/9 و 31/5 روز تعیین شد. کمترین و بیشترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت به ترتیب در دماهای 35 و 20 درجه سلسیوس 07/0 و 21/0 (ماده/ماده/روز) به دست آمد. میانگین نرخ خالص تولید مثل در دماهای فوق دارای تفاوت معنی داری بوده و به ترتیب 31/3، 05/43، 54/37، 03/20 و 74/7 (ماده/ماده/نسل) تعیین شد. میانگین نرخ متناهی افزایش جمعیت در دماهای مورد مطالعه به ترتیب 01/1، 27/1، 14/1، 09/1 و 02/1 (ماده/ماده/روز) به دست آمد. میانگین مدت زمان دو برابر شدن جمعیت در دماهای ذکر شده به ترتیب 06/12، 36/3، 68/3، 83/9 و 11/13 روز برآورد شد. نتایج فوق نشان داد که دما، فراسنجه های جدول زیستی پروانه مینوز گوجه فرنگی را تحت تاثیر قرار می دهد.