بررسی تغییرات گستره جغرافیایی گون زرد تحت سناریوهای تغییر اقلیم با استفاده از روش مدل سازی جنگل تصادفی (RF) مطالعه موردی: استان های اصفهان و چهارمحال و بختیاری

اقلیم یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده پراکنش گیاهان محسوب می شود. تغییر اقلیم پیامدهای گسترده ای بر اکوسیستم های جهان و پراکنش گونه های گیاهی دارد. گون زرد (Astragalus verus Olivier) گیاهی با ارزش دارویی، صنعتی و حفاظتی است که در دهه های اخیر گستره جغرافیایی آن به طور قابل توجهی کاهش یافته است. این مطالعه با هدف پیش بینی پراکنش گونه گون زرد تحت تاثیر تغییر اقلیم در استان های اصفهان وچهارمحال و بختیاری صورت گرفت. با استفاده از روش نمونه برداری طبقه بندی شده، نقاط حضور این گونه در طبقات مختلف ارتفاعی در 83 مکان مرتعی ثبت شد. برای مدل سازی پراکنش گونه از مدل جنگل تصادفی و با استفاده از داده های مدل گردش عمومی CCSM4 در دو دوره زمانی حال حاضر و سال 2050 تحت دو سناریو خوش بینانه RCP2.6 و بدبینانه RCP8.5 با استفاده از بسته Biomod2 در نرم افزار R انجام شد. با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و حذف لایه های دارای همبستگی بالا، چهار متغیر محیطی میانگین دمای سالیانه، حداکثر دمای گرم ترین ماه، بارندگی در سردترین فصل و ارتفاع از سطح دریا به عنوان متغیرهای اصلی مدل انتخاب شدند. نتایج نشان داد که مدل جنگل تصادفی، با مقادیر AUC و TSS 9/0 دارای عملکرد عالی است. سطح رویشگاه مناسب این گونه 6917 کیلومترمربع است که حدود 6/5 درصد از کل منطقه مورد مطالعه را به خود اختصاص داده و با افزایش دما در اثر تغییر اقلیم، وسعت رویشگاه گون زرد در منطقه مورد مطالعه حدود 5/56 درصد تحت سناریو خوشبینانه و حدود 3/88 درصد تحت سناریو بدبینانه، کاهش خواهد یافت و رویشگاه گونه در آینده به سمت ارتفاعات بالاتر (حدود 90+ متر) با دمای کم تر جابجا خواهد شد. این مطالعه می تواند در پهنه بندی رویشگاه های در معرض خطر این گونه و معرفی مجدد این گونه در زاگرس و ایران مرکزی به کار رود.